سۈرە شۇرا
سۈرە شۇرا 1-ئايەت
حم
ھا، مىم (1)،
سۈرە شۇرا 2-ئايەت
عسق
ئەين، سىن، قاف (2).
سۈرە شۇرا 3-ئايەت
كَذَلِكَ يُوحِي إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
مۇتلەق ئۈستۈن، ھېكمەت بىلەن ئىش قىلغۇچى ئاللاھ ساڭا ۋە سەندىن ئىلگىرىكى (پەيغەمبەر) لەرگە مۇشۇنداق ۋەھىي قىلىدۇ (3).
سۈرە شۇرا 4-ئايەت
لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ
ئاسمانلاردىكى ۋە زېمىندىكى ھەرنەرسە ئاللاھنىڭدۇر، ئۇ ئاللاھ ئولۇغدۇر[1]، كاتتىدۇر (4).
سۈرە شۇرا 5-ئايەت
تَكَادُ السَّمَاوَاتُ يَتَفَطَّرْنَ مِن فَوْقِهِنَّ وَالْمَلَائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِمَن فِي الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ
(ئاللاھنىڭ ھەيۋىتىدىن ئەيمىنىپ) ئاسمانلار يۇقىرى تەرىپىدىن يېرىلىپ كېتىشكە تاس قالىدۇ، پەرىشتىلەر رەببىنى كۈيلەپ-ئۇلۇغلاپ تۇرىدۇ ۋە يەر يۈزىدىكىلەر ئۈچۈن ئەپۇ-مەغپىرەت تىلەپ تۇرىدۇ. بىلىڭلاركى، ئاللاھ ھەقىقەتەن ناھايىتى ئەپۇ-مەغپىرەت قىلغۇچى، تولىمۇ رەھىمدىل زاتتۇر (5).
سۈرە شۇرا 6-ئايەت
وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءَ اللَّهُ حَفِيظٌ عَلَيْهِمْ وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ
ئاللاھتىن باشقىنى ئۆزىگە (پاناھلىنىدىغان) ئەۋلىيا-ئىگە قىلىۋالغانلارنى ئاللاھ كۆزىتىپ تۇرغۇچىدۇر، سەن ئۇلارنىڭ قىلمىشلىرىدىن جاۋابكار ئەمەسسەن (6).
سۈرە شۇرا 7-ئايەت
وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِّتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنذِرَ يَوْمَ الْجَمْعِ لَا رَيْبَ فِيهِ فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَفَرِيقٌ فِي السَّعِيرِ
كەنتلەرنىڭ ئانىسى (يەنى مەككە) ئاھالىسنى ۋە ئۇنىڭ ئەتراپىدىكىلەرنى ئاگاھلاندۇرۇشۇڭ ئۈچۈن، يېتىپ كېلىشىدە ھېچقانداق گۇمان بولمىغان جەم بولۇش كۈنىگە قارىتا (پۈتۈن ئىنسانىيەتنى) ئاگاھلاندۇرۇشۇڭ ئۈچۈن، بىز ساڭا مۇشۇنداق ئەرەبچە قۇرئاننى چۈشۈردۇق. (ئۇ كۈندە ئىنسانلارنىڭ) بىر قىسىمى جەننەتتە ۋە بىر قىسىمى دوزاختا بولىدۇ (7).
سۈرە شۇرا 8-ئايەت
وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِن يُدْخِلُ مَن يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمُونَ مَا لَهُم مِّن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ
« ناۋادا ئاللاھ خالىغان بولسا، بارچە ئىنسانلارنى (ئوخشاش بىر دىنغا ئېتىقات قىلىدىغان) بىرلا ئۈممەت قىلاتتى. لېكىن ئاللاھ خالىغىنىنى مېھىر-شەپقىتى ئىچىگە كىرگۈزىدۇ. دەرۋەقە (ھېساب كۈنى) زالىملارغا ھېچقانداق ئىگە، ھېچقانداق ياردەم قىلغۇچى بولمايدۇ » ( 8 ).
سۈرە شۇرا 9-ئايەت
أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءَ فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ وَهُوَ يُحْيِي الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
ئۇلارنىڭ ئاللاھتىن باشقىنى ئۆزىگە ئەۋلىيا-ئىگە قىلىۋالغىنى نېمىسى؟ پەقەت ئاللاھلا ھەقىقىي ئىگىدۇر، ئۇ ئۆلۈكلەرنى تىرىلدۈرىدۇ، ئۇ ھەممىگە قادىردۇر (9).
سۈرە شۇرا 10-ئايەت
وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِن شَيْءٍ فَحُكْمُهُ إِلَى اللَّهِ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبِّي عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ
(ئىي مۇھەممەت! ئۇلارغا ئېيتقىنكى) «سىلەر دەتالاش قىلغان ھەرقانداق نەرسە ئۈستىدە (ئاخىرقى) ھۆكۈم ئاللاھنىڭدۇر. ئەنە شۇ ئاللاھ مېنىڭ رەببىمدۇر، مەن ئۇنىڭغىلا تاياندىم، ئۇنىڭغىلا يۈزلىنىمەن» (10).
سۈرە شۇرا 11-ئايەت
فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَعَلَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَمِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ
ئاللاھ ئاسمانلارنى ۋە زېمىننى ياراتقۇچىدۇر، ئۇ سىلەرگە ئۆز تۈرۈڭلاردىن جۈپلەرنى بارلىققا كەلتۈردى. ھايۋاناتلارغىمۇ ئۆز تۈرىدىن جۈپلەرنى بارلىققا كەلتۈرۈپ بەردى، بۇ ئارقىلىق ئاللاھ سىلەرنى كۆپەيتىدۇ. ھېچنەرسە ئاللاھقا ئوخشاش ئەمەستۇر، ئۇ ئاڭلاپ ، بىلىپ تۇرغۇچىدۇر (11).
سۈرە شۇرا 12-ئايەت
لَهُ مَقَالِيدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
ئاسمانلارنىڭ ۋە زېمىننىڭ (خەزىنىلىرىنىڭ)ئاچقۇچلىرى ئاللاھنىڭ ئىلكىدىدۇر. ئاللاھ خالىغان كىشىنىڭ رىزقىنى كەڭ قىلىدۇ، خالىغان كىشىنىڭ رىزقىنى تار قىلىدۇ. شۈبھىسىزكى، ئاللاھ ھەممە نەرسىنى بىلىپ تۇرغۇچىدۇر (12).
سۈرە شۇرا 13-ئايەت
شَرَعَ لَكُم مِّنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَن يُنِيبُ
(ئىي ئىنسانلار!) «دىننى ئاياقتا تۇتۇڭلار، دىندا گوروھلارغا بۆلۈنمەڭلار» دەپ نوھقا تەۋسىيە قىلغاننى، ساڭا ۋەھىي قىلغىنىنى، ئىبراھىمغا، مۇساغا ۋە ئەيساغا تەۋسىيە قىلغاننى سىلەرگە دىن قىلدى. سېنىڭ چاقىرىقىڭ مۇشرىكلارغا ئېغىر كەلدى، ئاللاھ ئۇنىڭغا خالىغان كىشىنى تاللايدۇ، ئۆزىگە يۈزلەنگەنلەرنى ئۇنىڭغا يېتەكلەيدۇ (13).
سۈرە شۇرا 14-ئايەت
وَمَا تَفَرَّقُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى لَّقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ أُورِثُوا الْكِتَابَ مِن بَعْدِهِمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ
ئۇ (يەھۇدى ۋە خىرىستىيان) لار ئۆزىگە ئىلىم يېتىپ كەلگەندىن كېيىنلا ئۆز-ئارا ھەسەت قىلىشىپ گوروھلارغا بۆلۈندى. ئەگەر رەببىڭنىڭ ئالدىن ئېيتىلغان مەلۇم ۋاقىتقىچىلىك (جازالاشنى كېچىكتۈرۈش ھەققىدىكى) سۆزى بولمىغان بولسا ئىدى، ئۇلارنىڭ ئارىسىدا (ھالاكىتى ئۈچۈن) ھۆكۈم ئىجرا قىلىنغان بولاتتى. ئۇلاردىن كېيىن كىتابقا ۋارىسلىق قىلغانلار[2] (كىتاب ھەققىدە) قاتتىق گۇماندىدۇر (14).
سۈرە شۇرا 15-ئايەت
فَلِذَلِكَ فَادْعُ وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ وَقُلْ آمَنتُ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِن كِتَابٍ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ لَا حُجَّةَ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ
(ئىي مۇھەممەت!) شۇڭلاشقا سەن (ئىنسانلارنى ئاشۇ يولغا) چاقىرغىن، بۇيرۇلغىنىڭ بويىچە توغرا يول تۇتقىن، ئۇلارنىڭ نەپسى خاھىشلىرىغا ئەگەشمىگىن ۋە ئېيتقىنكى: «مەن ئاللاھ نازىل قىلغان (بارچە) كىتابلارغا ئىشەندىم، ئاراڭلاردا ئادىل بولۇشقا بۇيرۇلدۇم، ئاللاھ بىزنىڭمۇ، سىلەرنىڭمۇ رەببىمىزدۇر. بىزنىڭ قىلمىشلىرىمىزنىڭ جاۋابكارلىقى ئۆزىمىزگە، سىلەرنىڭ قىلمىشىڭلارنىڭ جاۋابكارلىقىمۇ ئۆزۈڭلارغا تەۋەدۇر، ئۆز-ئارا مۇنازىرىلىشىشنىڭ ھاجىتى يوق. ئاللاھ (مەھشەر كۈنى) ھەممىمىزنى بىر يەرگە جەم قىلىدۇ، ئاخىرى قايتىپ بارىدىغان جاي ئاللاھنىڭ ھۇزۇرىدۇر» (15).
سۈرە شۇرا 16-ئايەت
وَالَّذِينَ يُحَاجُّونَ فِي اللَّهِ مِن بَعْدِ مَا اسْتُجِيبَ لَهُ حُجَّتُهُمْ دَاحِضَةٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ
ئاللاھنىڭ چاقىرىقىغا ئاۋاز قوشۇپ بولۇپ ئاللاھ ھەققىدە مۇنازىرە قىلىشقانلارنىڭ دەلىللىرى ئاللاھنىىڭ نەزىرىدە ئىناۋەتسىزدۇر. ئۇلار (دۇنيادا) غەزەپكە ئۇچرايدۇ، (ئاخىرەتتە) قاتتىق ئازاب-ئوقۇبەتكە دۇچار بولىدۇ (16).
سۈرە شۇرا 17-ئايەت
اللَّهُ الَّذِي أَنزَلَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ وَالْمِيزَانَ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِيبٌ
ئاللاھ شۇنداق زاتكى، قۇرئاننى ۋە ئادالەت (ئۆلچىمى) نى چىنلىق بىلەن نازىل قىلدى. سەن نەدىن بىلىسەن؟ بەلكىم قىيامەت يېقىنلاشقان بولۇشى مۇمكىن (17).
سۈرە شۇرا 18-ئايەت
يَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِهَا وَالَّذِينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْهَا وَيَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ أَلَا إِنَّ الَّذِينَ يُمَارُونَ فِي السَّاعَةِ لَفِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ
قىيامەتكە ئىشەنمەيدىغانلار ئۇنىڭ تېزدىن كېلىشىنى تەلەپ قىلىشىدۇ. قىيامەتكە ئىشىنىدىغانلار بولسا قىيامەتتىن قورقىدۇ ۋە ئۇنى بەرھەق دەپ بىلىدۇ. بىلىڭلاركى، قىيامەت ھەققىدە دەرگۇماندا بولغانلار ئەلۋەتتە چوڭقۇر ئازغۇنلۇقتىدۇر (18).
سۈرە شۇرا 19-ئايەت
اللَّهُ لَطِيفٌ بِعِبَادِهِ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ وَهُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ
ئاللاھ بەندىلىرىگە كۆيۈمچاندۇر، ئۇ خالىغان ئادەمگە كەڭ رىزىق بېرىدۇ. ئاللاھ كۈچلۈكتۇر، مۇتلەق ئۈستۈندۇر (19).
سۈرە شۇرا 20-ئايەت
مَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ
كىمكى (ئۆزىنىڭ ياخشى ئىش- ھەرىكىتى بىلەن) ئاخىرەتنىڭ مۇكاپاتىنى كۆزلىسە، ئۇنىڭ مۇكاپاتىنى ئاشۇرۇپ بېرىمىز، كىمكى (ياخشى ئىش-ھەرىكىتى بىلەن) دۇنيا مەنپەئىتىنى كۆزلىسە، (ئۇنىڭ كۆزلىگەن) مەنپەئىتىنىڭ بىرقىسمىنى بېرىمىز، ئۇنىڭغا ئاخىرەتتە (مۇكاپاتتىن) ھېچ نېسىۋە يوق (20).
سۈرە شۇرا 21-ئايەت
أَمْ لَهُمْ شُرَكَاءُ شَرَعُوا لَهُم مِّنَ الدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَن بِهِ اللَّهُ وَلَوْلَا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ
يا بولمىسا ئۇلارنىڭ ئاللاھ رۇخسەت قىلمىغان نەرسىلەرنى دىن قىلىپ بېكىتكەن ئىلاھلىرى بارمۇ؟ (ئاللاھنىڭ ئۇلارغا بېرىلىدىغان ئازاب-ئوقۇبەتنى قىيامەتكىچە كېچىكتۈرۈش توغرىسىدىكى) ھۆكمى بولمىسا ئىدى، ئۇلارنىڭ ئارىسىدا ئەلۋەتتە (دۇنيادىلا) ھۆكۈم چىقىرىلغان بولاتتى، ئۆزىگە ئۆزى ئۇۋال قىلغۇچىلار-زالىملار قاتتىق ئازاب-ئوقۇبەتكە دۇچار بولىدۇ (21).
سۈرە شۇرا 22-ئايەت
تَرَى الظَّالِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا كَسَبُوا وَهُوَ وَاقِعٌ بِهِمْ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فِي رَوْضَاتِ الْجَنَّاتِ لَهُم مَّا يَشَاءُونَ عِندَ رَبِّهِمْ ذَلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ
(قىيامەت كۈنى) ئۇ زالىملارنىڭ بېشىغا ئۆز قىلمىشلىرى تۈپەيلى ئازاب-ئوقۇبەت چۈشۈۋاتقاندا قورقۇپ تىترەۋاتقانلىقىنى كۆرىسەن. ئىمان ئېيتقان ۋە ياخشى ئىش-ھەرىكەتلەردە بولغانلار جەننەتلەرنىڭ باغچىلىرىدا بولىدۇ، ئۇلار رەببىنىڭ ھۇزۇرىدا خالىغان نەرسىلەردىن بەھرىمەن بولىدۇ، بۇ كاتتا پەزل-ئىلتىپاتتۇر (22).
سۈرە شۇرا 23-ئايەت
ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَن يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ
ئەنە شۇ، ئاللاھنىڭ ئىمان ئېيتقان ۋە ياخشى ئىشلارنى قىلغان بەندىلىرىگە بەرگەن خۇش ـ خەۋىرىدۇر. «مەن (رىسالەتنى) يەتكۈزگەنلىكىمگە سىلەردىن ھەق تەلەپ قىلمايمەن، پەقەت تۇغقانچىلىق ھەققى ئۈچۈن مېنى دوست بىلىشىڭلارنى سورايمەن« دېگىن. كىمكى بىرەر ياخشى ئىش قىلسا، ئۇنىڭغا بىز مۇكاپاتنى ئاشۇرۇپ بېرىمىز، ئاللاھ ھەقىقەتەن ناھايىتى ئەپۇ-مەغپىرەت قىلغۇچىدۇر، مىننەتدارلىقنى مۇكاپاتلىغۇچىدۇر (23).
سۈرە شۇرا 24-ئايەت
أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا فَإِن يَشَأِ اللَّهُ يَخْتِمْ عَلَى قَلْبِكَ وَيَمْحُ اللَّهُ الْبَاطِلَ وَيُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ
ئۇلار «(مۇھەممەت) ئاللاھ نامىدىن يالغاننى توقۇدى» دەمدۇ؟ ئەگەر ئاللاھ خالىغان بولسا، سېنىڭ قەلبىڭنى پېچەتلىۋەتكەن بولاتتى. ئاللاھ باتىلنى يوق قىلىدۇ، ئۆزىنىڭ سۆزلىرى ئارقىلىق ھەقىقەتنى دەلىللەيدۇ، ئاللاھ ھەقىقەتەن دىللاردىكى سىرلارنى بىلىپ تۇرغۇچىدۇر (24).
سۈرە شۇرا 25-ئايەت
وَهُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَعْفُو عَنِ السَّيِّئَاتِ وَيَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ
ئاللاھ بەندىلىرىنىڭ توۋىسىنى قوبۇل قىلىدۇ، يامان ئىشلىرىنى ئەپۇ قىلىدۇ، قىلىۋاتقان ئىش-ھەرىكىتىڭلارنى بىلىپ تۇرىدۇ (25).
سۈرە شۇرا 26-ئايەت
وَيَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضْلِهِ وَالْكَافِرُونَ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ
ئىمان ئېيتقان ۋە ياخشى ئىشلارنى قىلغانلارنىڭ دۇئاسىنى ئاللاھ ئىجابەت قىلىدۇ، ئۆزىنىڭ پەزل-ئىلتىپاتىدىن ئۇلارغا كۆپلەپ بېرىدۇ. كاپىرلار-تۇزكورلار قاتتىق ئازاب-ئوقۇبەتكە دۇچار بولىدۇ (26).
سۈرە شۇرا 27-ئايەت
وَلَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَلَكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَّا يَشَاءُ إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ
ناۋادا ئاللاھ (دۇنيادا) بەندىلىرى ئۈچۈن رىزقنى كەڭ قىلىۋەتكەن بولسا، ئۇلار ئەلۋەتتە زېمىندا ھەددىدىن ئاشاتتى. لېكىن ئاللاھ خالىغىنىنى ئۆلچەم بىلەن چۈشۈرىدۇ، ئاللاھ ھەقىقەتەن بەندىلىرىدىن تولۇق خەۋەرداردۇر، (ئۇلارنى) تولۇق كۆرۈپ تۇرغۇچىدۇر (27).
سۈرە شۇرا 28-ئايەت
وَهُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِن بَعْدِ مَا قَنَطُوا وَيَنشُرُ رَحْمَتَهُ وَهُوَ الْوَلِيُّ الْحَمِيدُ
ئاللاھ شۇنداق زاتكى،ئىنسانلار يامغۇرنىڭ يېغىشىدىن ئۈمىدسىزلەنگەندىن كېيىن يامغۇر ياغدۇرۇپ بېرىدۇ، مېھىر-شەپقىتىنى يايىدۇ. ئاللاھ (ھەممىنىڭ) ئىگىسىدۇر، مەدھىيەگە لايىقتۇر (28).
سۈرە شۇرا 29-ئايەت
وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَثَّ فِيهِمَا مِن دَابَّةٍ وَهُوَ عَلَى جَمْعِهِمْ إِذَا يَشَاءُ قَدِيرٌ
ئاسمانلارنىڭ، زېمىننىڭ يارىتىلىشى ۋە ئۇ ئىككىسىدە جانلىقلارنىڭ يېيىلىشى ئاللاھنىڭ (قۇدرىتىنىڭ) دەلىللىرىدىندۇر، ئاللاھ ئۆزى خالىغان ۋاقىتتا، ئۇلارنى جەم قىلىشقا قادىردۇر (29).
سۈرە شۇرا 30-ئايەت
وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ
بېشىڭلارغا ھەرقانداق بىر مۇسىبەت كەلسە، ئۇ سىلەرنىڭ ئۆز قىلمىشىڭلار تۈپەيلىدىن كەلگەن بولىدۇ، (شۇنداقتىمۇ) ئاللاھ (گۇناھىڭلارنىڭ) تولىسىنى ئەپۇ قىلىدۇ (30).
سۈرە شۇرا 31-ئايەت
وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ
سىلەر زېمىندا ئاللاھنى ئاجىز ھالغا چۈشۈرۈپ قۇيالمايسىلەر، سىلەرگە ئاللاھتىن باشقا ھېچ ئىگىمۇ، مەدەتكارمۇ يوق (31).
سۈرە شۇرا 32-ئايەت
وَمِنْ آيَاتِهِ الْجَوَارِ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ
دېڭىزدا قاتنىغۇچى تاغدەك كېمىلەر ئاللاھنىڭ (بارلىقىنىڭ) دەلىللىرىدىندۇر[3] (32).
سۈرە شۇرا 33-ئايەت
إِن يَشَأْ يُسْكِنِ الرِّيحَ فَيَظْلَلْنَ رَوَاكِدَ عَلَى ظَهْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ
ئەگەر ئاللاھ خالىسا، شامالنى توختىتىۋېتىدۇ ـ دە، كېمىلەر دېڭىزنىڭ ئۈستىدە ھەرىكەتسىز قالىدۇ، بۇنىڭدا قاتتىق چىدامچان، ناھايىتى مىننەتدار بولغۇچى ھەر مۆمىن ئۈچۈن نۇرغۇن ھېكمەتلەر بار (33).
سۈرە شۇرا 34-ئايەت
أَوْ يُوبِقْهُنَّ بِمَا كَسَبُوا وَيَعْفُ عَن كَثِيرٍ
ياكى ئاللاھ خالىسا، ئىچىدىكى كىشىلەرنىڭ قىلغان گۇناھلىرى تۈپەيلىدىن كېمىلەرنى ھالاك قىلىدۇ. ئاللاھ كۆپنىچە كىشلەرنىڭ گۇناھلىرىنى ئەپۇ قىلىدۇ (34).
سۈرە شۇرا 35-ئايەت
وَيَعْلَمَ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِنَا مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٍ
بىزنىڭ ئايەتلىرىمىز ئۈستىدە مۇنازىرە قىلىدىغانلار، ئاللاھنىڭ جازاسىدىن قېچىپ قۇتۇلىدىغان جاينىڭ يوق ئىكەنلىكىنى (ھامىنى) تونۇپ يېتىدۇ (35).
سۈرە شۇرا 36-ئايەت
فَمَا أُوتِيتُم مِّن شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَى لِلَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ
سىلەرگە بېرىلگەن ھەر قانداق نەرسە دۇنيانىڭ مال-ماتاسىدۇر. ئىمان ئېيتقان، رەببىگە تايىنىدىغان كىشىلەرگە، چوڭ گۇناھلاردىن، قەبىھ ئىشلاردىن ساقلانغۇچىلارغا، ئاچچىقى كەلگەندە كەچۈرەلەيدىغانلارغا، رەببىنىڭ چاقىرىقىغا ئاۋاز قوشىدىغانلارغا، نامازنى راۋرۇس ئادا قىلىدىغانلارغا، ئىشلىرىنى ئۆز-ئارا مەسلىھەت بىلەن ئېلىپ بارىدىغانلارغا، بىز رىزىق قىلىپ بەرگەن نەرسىلەردىن خەير-ساخاۋەت قىلىدىغانلارغا، زۇلۇمغا ئۇچرىغاندا ھەمكارلىشىپ بىرلىكتە قارشى تۇرىدىغانلارغا ئاللاھنىڭ ھۇزۇرىدىكى ساۋاب تېخىمۇ ياخشىدۇر، تېخىمۇ مەڭگۇلۇقتۇر (36)-(39).
سۈرە شۇرا 37-ئايەت
وَالَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ
سىلەرگە بېرىلگەن ھەر قانداق نەرسە دۇنيانىڭ مال-ماتاسىدۇر. ئىمان ئېيتقان، رەببىگە تايىنىدىغان كىشىلەرگە، چوڭ گۇناھلاردىن، قەبىھ ئىشلاردىن ساقلانغۇچىلارغا، ئاچچىقى كەلگەندە كەچۈرەلەيدىغانلارغا، رەببىنىڭ چاقىرىقىغا ئاۋاز قوشىدىغانلارغا، نامازنى راۋرۇس ئادا قىلىدىغانلارغا، ئىشلىرىنى ئۆز-ئارا مەسلىھەت بىلەن ئېلىپ بارىدىغانلارغا، بىز رىزىق قىلىپ بەرگەن نەرسىلەردىن خەير-ساخاۋەت قىلىدىغانلارغا، زۇلۇمغا ئۇچرىغاندا ھەمكارلىشىپ بىرلىكتە قارشى تۇرىدىغانلارغا ئاللاھنىڭ ھۇزۇرىدىكى ساۋاب تېخىمۇ ياخشىدۇر، تېخىمۇ مەڭگۇلۇقتۇر (36)-(39).
سۈرە شۇرا 38-ئايەت
وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ
سىلەرگە بېرىلگەن ھەر قانداق نەرسە دۇنيانىڭ مال-ماتاسىدۇر. ئىمان ئېيتقان، رەببىگە تايىنىدىغان كىشىلەرگە، چوڭ گۇناھلاردىن، قەبىھ ئىشلاردىن ساقلانغۇچىلارغا، ئاچچىقى كەلگەندە كەچۈرەلەيدىغانلارغا، رەببىنىڭ چاقىرىقىغا ئاۋاز قوشىدىغانلارغا، نامازنى راۋرۇس ئادا قىلىدىغانلارغا، ئىشلىرىنى ئۆز-ئارا مەسلىھەت بىلەن ئېلىپ بارىدىغانلارغا، بىز رىزىق قىلىپ بەرگەن نەرسىلەردىن خەير-ساخاۋەت قىلىدىغانلارغا، زۇلۇمغا ئۇچرىغاندا ھەمكارلىشىپ بىرلىكتە قارشى تۇرىدىغانلارغا ئاللاھنىڭ ھۇزۇرىدىكى ساۋاب تېخىمۇ ياخشىدۇر، تېخىمۇ مەڭگۇلۇقتۇر (36)-(39).
سۈرە شۇرا 39-ئايەت
وَالَّذِينَ إِذَا أَصَابَهُمُ الْبَغْيُ هُمْ يَنتَصِرُونَ
سىلەرگە بېرىلگەن ھەر قانداق نەرسە دۇنيانىڭ مال-ماتاسىدۇر. ئىمان ئېيتقان، رەببىگە تايىنىدىغان كىشىلەرگە، چوڭ گۇناھلاردىن، قەبىھ ئىشلاردىن ساقلانغۇچىلارغا، ئاچچىقى كەلگەندە كەچۈرەلەيدىغانلارغا، رەببىنىڭ چاقىرىقىغا ئاۋاز قوشىدىغانلارغا، نامازنى راۋرۇس ئادا قىلىدىغانلارغا، ئىشلىرىنى ئۆز-ئارا مەسلىھەت بىلەن ئېلىپ بارىدىغانلارغا، بىز رىزىق قىلىپ بەرگەن نەرسىلەردىن خەير-ساخاۋەت قىلىدىغانلارغا، زۇلۇمغا ئۇچرىغاندا ھەمكارلىشىپ بىرلىكتە قارشى تۇرىدىغانلارغا ئاللاھنىڭ ھۇزۇرىدىكى ساۋاب تېخىمۇ ياخشىدۇر، تېخىمۇ مەڭگۇلۇقتۇر (36)-(39).
سۈرە شۇرا 40-ئايەت
وَجَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ
بىر يامانلىقنىڭ جازاسى پەقەت شۇنىڭغا ئوخشاش دەرىجىدىكى جازادۇر، (يەنى جازالاشتا ئاشۇرۇۋېتىشكە بولمايدۇ)، كىمكى (جازالاشقا كۈچى يېتىپ تۇرۇقلۇق) كەچۈرۈۋەتسە ۋە (ئىناقلىق بەرپا قىلىپ ئۆزى بىلەن يامانلىق قىلغۇچىنىڭ ئارىسىنى) تۈزىسە، ئۇنىڭ ئەجرىنى ئاللاھ ئۆزى بېرىدۇ، ئاللاھ ھەقىقەتەن ئۇۋال قىلغۇچىلارنى ياقتۇرمايدۇ (40).
سۈرە شۇرا 41-ئايەت
وَلَمَنِ انتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولَئِكَ مَا عَلَيْهِم مِّن سَبِيلٍ
(زۇلۇمغا ئۇچرىغان ئادەم) زۇلۇمغا ئۇچرىغاندىن كېيىن قارشى تۇرسا، ئۇنى ئەيىبلەشكە بولمايدۇ (41).
سۈرە شۇرا 42-ئايەت
إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَيَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ
ئەيىبلىنىدىغانلار پەقەت كىشىلەرگە زۇلۇم قىلىدىغان، زېمىندا ناھەق رەۋىشتە زورلۇق-زومبۇرلۇق قىلىدىغان ئادەملەردۇر، ئەنە شۇلار دەرت-ئەلەملىك ئازاب-ئوقۇبەتكە دۇچار بولىدۇ (42).
سۈرە شۇرا 43-ئايەت
وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذَلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ
كىمكى سەۋر قىلىپ (بىراۋنىڭ يامانلىقىنى) كەچۈرۈۋەتسە، بۇ ئەلۋەتتە مۇستەھكەم ئىرادە تەلەپ قىلىدىغان ئۇلۇغۋار ئىشلاردىندۇر (43).
سۈرە شۇرا 44-ئايەت
وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن وَلِيٍّ مِّن بَعْدِهِ وَتَرَى الظَّالِمِينَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ يَقُولُونَ هَلْ إِلَى مَرَدٍّ مِّن سَبِيلٍ
ئاللاھ كىمنى گۇمراھلىقتا تاشلاپ قويسا، ئۇ ئادەمگە شۇنىڭدىن كېيىن ھېچ ئىگە يوقتۇر. سەن ئۇ زالىملارنىڭ (قىيامەت كۈنى ئۆزلىرىنى كۈتۈپ تۇرغان) ئازاب-ئوقۇبەتنى كۆرگەن چاغدا، «(ۋاي ئىست! دۇنياغا) قايتىشقا يول بارمىدۇ؟» دېيىشىدىغانلىقىنى كۆرىسەن (44).
سۈرە شۇرا 45-ئايەت
وَتَرَاهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا خَاشِعِينَ مِنَ الذُّلِّ يَنظُرُونَ مِن طَرْفٍ خَفِيٍّ وَقَالَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا إِنَّ الظَّالِمِينَ فِي عَذَابٍ مُّقِيمٍ
ئۇلارنىڭ قورققان، خارلانغان ھالدا، (دوزاخقا) كۆزىنىڭ قۇيرۇقى بىلەن قاراپ دوزاخقا توغرىلىنىدىغانلىقىنى كۆرىسەن، بۇ چاغدا مۆمىنلەر: «شۈبھىسىزكى، زىيان تارتقۇچىلار قىيامەت كۈنى ئۆزلىرىگە ۋە ئائىلىسىدىكىلەرگە زىيان سالغۇچىلاردۇر» دەيدۇ. بىلىڭلاركى، زالىملار ھەقىقەتەن دائىملىق ئازاب-ئوقۇبەتتىدۇر (45).
سۈرە شۇرا 46-ئايەت
وَمَا كَانَ لَهُم مِّنْ أَوْلِيَاءَ يَنصُرُونَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن سَبِيلٍ
ئۇلارغا ئاللاھتىن باشقا ياردەم بېرىدىغان دوستلار بولمايدۇ، ئاللاھ كىمنى ئازغۇنلۇقتا تاشلاپ قويسا، ئۇنىڭغا ھېچقانداق چىقىش يولى بولمايدۇ (46).
سۈرە شۇرا 47-ئايەت
اسْتَجِيبُوا لِرَبِّكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ مَا لَكُم مِّن مَّلْجَأٍ يَوْمَئِذٍ وَمَا لَكُم مِّن نَّكِيرٍ
ئاللاھ تەرىپىدىن يېتىپ كېلىدىغان، قارشى تۇرغىلى بولمايدىغان بىر كۈن (يەنى قىيامەت) كېلىشتىن بۇرۇن رەببىڭلارنىڭ چاقىرىقىغا ئاۋاز قوشۇڭلار، ئۇ كۈندە سىلەرگە قاچىدىغان جاي تېپىلماي قالىدۇ. سىلەر (دۇنيادىكى قىلمىشىڭلار) نى ئىنكار قىلالمايسىلەر (47).
سۈرە شۇرا 48-ئايەت
فَإِنْ أَعْرَضُوا فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا إِنْ عَلَيْكَ إِلَّا الْبَلَاغُ وَإِنَّا إِذَا أَذَقْنَا الْإِنسَانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِهَا وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَإِنَّ الْإِنسَانَ كَفُورٌ
(ئى مۇھەممەت!) ئەگەر ئۇلار (ئىماندىن) يۈز ئۆرۈسە، بىز سېنى ئۇلارغا نازارەتچى قىلىپ ئەۋەتكىنىمىز يوق، سېنىڭ ۋەزىپەڭ پەقەت يەتكۈزۈشتۇر. قاچانىكى بىز ئىنسانغا مېھىر-شەپقىتىمىزنى تېتىتساق، ئۇ يايراپ كېتىدۇ، قىلغان گۇناھلىرى تۈپەيلىدىن (بېشىغا) بىرەر بالا-مۇسىبەت كەلسە، ئىنسان ناھايىتى تۇزكور بولۇپ كېتىدۇ (48).
سۈرە شۇرا 49-ئايەت
لِّلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ يَهَبُ لِمَن يَشَاءُ إِنَاثًا وَيَهَبُ لِمَن يَشَاءُ الذُّكُورَ
ئاسمانلارنىڭ ۋە زېمىننىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى ئاللاھقا مەنسۇپتۇر، ئاللاھ نېمىنى خالىسا شۇنى يارىتىدۇ، خالىغان ئادەمگە قىز پەرزەنت ئاتا قىلىدۇ، خالىغان ئادەمگە ئوغۇل پەرزەنت ئاتا قىلىدۇ (49).
سۈرە شۇرا 50-ئايەت
أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْرَانًا وَإِنَاثًا وَيَجْعَلُ مَن يَشَاءُ عَقِيمًا إِنَّهُ عَلِيمٌ قَدِيرٌ
ياكى ئۇلارغا ئوغۇل-قىزنى ئارىلاش بېرىدۇ، خالىغان ئادەمنى پەرزەنت كۆرمەس قىلىدۇ، ئاللاھ ھەقىقەتەن بىلگۈچىدۇر، قۇدرەتلىكتۇر (50).
سۈرە شۇرا 51-ئايەت
وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاءِ حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ
ئاللاھ ھېچبىر ئىنسانغا بىۋاسىتە سۆز قىلمىغان،پەقەت ئىلھام ئارقىلىق ياكى پەردە ئارقىسىدىن،ياكى بىرەر پەرىشتىنى ئەۋەتىپ ئۆز ئىرادىسى بىلەن ئۇنىڭغا خالىغىنىنى ۋەھىي قىلىش ئارقىلىقلا سۆز قىلغان. ئاللاھ ھەقىقەتەن ئۈستۈندۇر، ھېكمەت بىلەن ئىش قىلغۇچىدۇر (51).
سۈرە شۇرا 52-ئايەت
وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِّنْ أَمْرِنَا مَا كُنتَ تَدْرِي مَا الْكِتَابُ وَلَا الْإِيمَانُ وَلَكِن جَعَلْنَاهُ نُورًا نَّهْدِي بِهِ مَن نَّشَاءُ مِنْ عِبَادِنَا وَإِنَّكَ لَتَهْدِي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ
شۇنىڭدەك (يەنى باشقا پەيغەمبەرلەرگە ۋەھىي قىلغاندەك ئىي مۇھەممەت!) بىز ساڭىمۇ ئەمرىمىز بويىچە قۇرئاننى ۋەھىي قىلدۇق، سەن (ۋەھىيدىن ئىلگىرى) كىتاب نېمە؟ ئىمان نېمە؟ ئۇقمايتتىڭ، لېكىن بىز قۇرئاننى بىر نۇر قىلدۇقكى، ئۇنىڭ بىلەن بەندىلىرىمىزدىن خالىغان كىشىلەرنى توغرا يولغا ئېرىشتۈرىمىز. شەك ـ شۈبھىسىزكى سەن توغرا يولغا - ئاسمانلاردىكى ۋە زېمىندىكى نەرسىلەرنىڭ ھەممىسى ئ‍ۆز ئىلكىدە بولغان ئاللاھنىڭ يولىغا يېتەكلەيسەن. بىلىڭلاركى، ھەممە ئىش ئاللاھقا قايتىدۇ (52)-(53).
سۈرە شۇرا 53-ئايەت
صِرَاطِ اللَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ أَلَا إِلَى اللَّهِ تَصِيرُ الْأُمُورُ
شۇنىڭدەك (يەنى باشقا پەيغەمبەرلەرگە ۋەھىي قىلغاندەك ئىي مۇھەممەت!) بىز ساڭىمۇ ئەمرىمىز بويىچە قۇرئاننى ۋەھىي قىلدۇق، سەن (ۋەھىيدىن ئىلگىرى) كىتاب نېمە؟ ئىمان نېمە؟ ئۇقمايتتىڭ، لېكىن بىز قۇرئاننى بىر نۇر قىلدۇقكى، ئۇنىڭ بىلەن بەندىلىرىمىزدىن خالىغان كىشىلەرنى توغرا يولغا ئېرىشتۈرىمىز. شەك ـ شۈبھىسىزكى سەن توغرا يولغا - ئاسمانلاردىكى ۋە زېمىندىكى نەرسىلەرنىڭ ھەممىسى ئ‍ۆز ئىلكىدە بولغان ئاللاھنىڭ يولىغا يېتەكلەيسەن. بىلىڭلاركى، ھەممە ئىش ئاللاھقا قايتىدۇ (52)-(53).
Flag Counter