سۈرە فۇسسىلەت
سۈرە فۇسسىلەت 1-ئايەت
حم
ھا، مىم (1).
سۈرە فۇسسىلەت 2-ئايەت
تَنزِيلٌ مِّنَ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
(بۇ قۇرئان) ناھايىتى شەپقەتلىك، رەھىمدىل ئاللاھ تەرىپىدىن چۈشۈرۈلگەن، بىلىدىغان كىشىلەر توپى ئۈچۈن ئايەتلىرى تەپسىلى بايان قىلىنغان ئەرەپچە كىتاپتۇر (2)-(3).
سۈرە فۇسسىلەت 3-ئايەت
كِتَابٌ فُصِّلَتْ آيَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِّقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
(بۇ قۇرئان) ناھايىتى شەپقەتلىك، رەھىمدىل ئاللاھ تەرىپىدىن چۈشۈرۈلگەن، بىلىدىغان كىشىلەر توپى ئۈچۈن ئايەتلىرى تەپسىلى بايان قىلىنغان ئەرەپچە كىتاپتۇر (2)-(3).
سۈرە فۇسسىلەت 4-ئايەت
بَشِيرًا وَنَذِيرًا فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ
(ئۇ مۆمىنلەرگە جەننەت بىلەن) خۇش خەۋەر بەرگۈچى، (كاپىرلارنى دوزاخ بىلەن) ئاگاھلاندۇرغۇچىدۇر. (لېكىن)، ئۇلارنىڭ تولىسى (قۇرئاندىن) يۈز ئۆرۈدى. شۇڭا ئۇلار (ئۇنىڭغا) قۇلاق سالمايدۇ (4).
سۈرە فۇسسىلەت 5-ئايەت
وَقَالُوا قُلُوبُنَا فِي أَكِنَّةٍ مِّمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ وَفِي آذَانِنَا وَقْرٌ وَمِن بَيْنِنَا وَبَيْنِكَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنَا عَامِلُونَ
ئۇلار(پەيغەمبەرگە): «بىزنىڭ دىللىرىمىز سەن بىزنى دەۋەت قىلىۋاتقان نەرسىلەرگە قارىتا پەردىلەنگەن، قۇلاقلىرىمىز ئېغىر، سەن بىلەن بىزنىڭ ئارىمىزدا پەردە بار، سەن ئۆز ئىشىڭنى قىل، بىزمۇ ھەقىقەتەن ئۆز ئىشىمىزنى قىلايلى» دېدى ( 5 ).
سۈرە فۇسسىلەت 6-ئايەت
قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَاسْتَقِيمُوا إِلَيْهِ وَاسْتَغْفِرُوهُ وَوَيْلٌ لِّلْمُشْرِكِينَ
( ئى پەيغەمبەر!) (سەن ئۇلارغا)ئېيتقىنكى: «مەن سىلەرگە ئوخشاش ئىنسانمەن، ماڭا «ئىلاھىڭلار پەقەت بىرلا ئىلاھتۇر» دەپ ۋەھىي قىلىنىۋاتىدۇ. شۇڭا ئۇنىڭغا يۈزلىنىڭلار ۋە ئۇنىڭدىن ئەپۇ-مەغپىرەت تىلەڭلار!». زاكات بەرمەيدىغان، ئاخىرەتنى ئىنكار قىلىدىغان مۇشرىكلارغا ئىست! ( 6)-(7).
سۈرە فۇسسىلەت 7-ئايەت
الَّذِينَ لَا يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ
( ئى پەيغەمبەر!) (سەن ئۇلارغا)ئېيتقىنكى: «مەن سىلەرگە ئوخشاش ئىنسانمەن، ماڭا «ئىلاھىڭلار پەقەت بىرلا ئىلاھتۇر» دەپ ۋەھىي قىلىنىۋاتىدۇ. شۇڭا ئۇنىڭغا يۈزلىنىڭلار ۋە ئۇنىڭدىن ئەپۇ-مەغپىرەت تىلەڭلار!». زاكات بەرمەيدىغان، ئاخىرەتنى ئىنكار قىلىدىغان مۇشرىكلارغا ئىست! ( 6)-(7).
سۈرە فۇسسىلەت 8-ئايەت
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ
ئىمان ئېيتقان ۋە ياخشى ئىشلارنى قىلغانلارغا ئەلۋەتتە ئۈزلۈكسىز مۇكاپات بار (8).
سۈرە فۇسسىلەت 9-ئايەت
قُلْ أَئِنَّكُمْ لَتَكْفُرُونَ بِالَّذِي خَلَقَ الْأَرْضَ فِي يَوْمَيْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُ أَندَادًا ذَلِكَ رَبُّ الْعَالَمِينَ
(سەن ئۇلارغا) «سىلەر زېمىننى ئىككى كۈندە ياراتقان ئاللاھنى ئىنكار قىلامسىلەر ۋە ئۇنىڭغا ھەمتەڭ كۈچلەرنىڭ بارلىقىنى ئىلگىرى سۈرۈپ شېرىك كەلتۈرەمسىلەر؟ ئۇ ئالەملەرنىڭ پەرۋىشكارىدۇر» دېگىن (9).
سۈرە فۇسسىلەت 10-ئايەت
وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِن فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِّلسَّائِلِينَ
ئۇ تۆت كۈندە زېمىننىڭ ئۈستىدە تەۋرەنمەس تاغلارنى بارلىققا كەلتۈردى، زېمىننى بەرىكەتلىك قىلدى، زېمىن ئەھلىنىڭ ئۇزۇقلىنىش قانۇنىيىتىنى بېكىتتى، (مانا بۇ) سورىغۇچىلار ئۈچۈن (جاۋابتۇر) (10)
سۈرە فۇسسىلەت 11-ئايەت
ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ
ئاندىن ئۇ تۇمان ھالىتىدىكى ئاسمانغا ئۆرلىدى، ئاسمان بىلەن زېمىنغا: «ئىخىتىيارى ياكى مەجبۇرى ھالدا (مەۋجۇدىيەت ساھەسىگە) كېلىڭلار» دېگەن ئىدى. ئۇ ئىككىسى: «بىز ئىختىيارى ھالدا (باش ئېگىپ) كەلدۇق» دېدى (11).
سۈرە فۇسسىلەت 12-ئايەت
فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ
شۇنىڭ بىلەن ئۇلارنى ئىككى كۈندە يەتتە ئاسمان قىلىپ تاماملىدى ۋە ھەرئاسمانغا (ئۆزىگە مۇناسىپ) قانۇنىيەتلەرنى بىلدۈردى. (ناھايەت) بىز ئەڭ تۆۋەنكى ئاسماننى يۇلتۇزلار بىلەن بېزىدۇق ۋە قوغدىدۇق. مانا بۇ مۇتلەق ئۈستۈن، (ھەممىنى) بىلگۈچى (ئاللاھ) نىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشىدۇر (12).
سۈرە فۇسسىلەت 13-ئايەت
فَإِنْ أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنذَرْتُكُمْ صَاعِقَةً مِّثْلَ صَاعِقَةِ عَادٍ وَثَمُودَ
(مۇشۇنداق تۇرسىمۇ) ئۇلار (يەنە ئىماندىن) يۈز ئۆرىسە، سەن ئۇلارغا «مەن سىلەرنى ئاد ۋە سەمۇد خەلقلىرىنىڭ بېشىغا كەلگەن چاقماق (بالايى-ئاپىتى) دەك ئاپەتتىن ئاگاھلاندۇرىمەن» دېگىن (13).
سۈرە فۇسسىلەت 14-ئايەت
إِذْ جَاءَتْهُمُ الرُّسُلُ مِن بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ قَالُوا لَوْ شَاءَ رَبُّنَا لَأَنزَلَ مَلَائِكَةً فَإِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَافِرُونَ
ئەينى چاغدا رەسۇللار ئۇلارغا ھەر تەرەپتىن كېلىپ: «بىر ئاللاھتىن باشقىغا بەندىچىلىك قىلماڭلار!» دېسە، ئۇلار: «ناۋادا رەببىمىز (رەسۇل ئەۋەتىشنى) خالىسا ئىدى، ئەلۋەتتە پەرىشتىلەرنى چۈشۈرگەن بولاتتى، بىز سىلەرنىڭ ئەلچىلىكىڭلارنى ھەقىقەتەن ئىنكار قىلىمىز» دېگەن ئىدى (14).
سۈرە فۇسسىلەت 15-ئايەت
فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَقَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَكَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ
ئاد (خەلقى) زېمىندا ناھەق چوڭچىلىق قىلدى. ئۇلار «كۈچ-قۇۋۋەتتە كىم بىزدىن ئېشىپ چۈشىدۇ» دېيىشتى. ئۇلار ئۆزلىرىنى ئاپەرىدە قىلغان ئاللاھنىڭ كۈچ-قۇۋۋەتتە ئۆزلىرىدىن ئۈستۈن ئىكەنلىكىنى كۆرۈپ يەتمىدىمۇ؟ ئۇلار ئايەتلىرىمىزنى ئىنكار قىلىشقان ئىدى (15).
سۈرە فۇسسىلەت 16-ئايەت
فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي أَيَّامٍ نَّحِسَاتٍ لِّنُذِيقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْيِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَخْزَى وَهُمْ لَا يُنصَرُونَ
بۇ سەۋەپتىن ئۇلارغا دۇنيا ھاياتىدا خار قىلغۇچى ئازاب-ئوقۇبەتنى تېتىتىش ئۈچۈن، نەس باسقان كۈنلەردە قاتتىق سوغوق شامالنى ئەۋەتتۇق، ئاخىرەت ئازابى تېخىمۇ خار قىلغۇچىدۇر، ئۇلار ياردەمگە ئېرىشەلمەيدۇ (16).
سۈرە فۇسسىلەت 17-ئايەت
وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيْنَاهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمَى عَلَى الْهُدَى فَأَخَذَتْهُمْ صَاعِقَةُ الْعَذَابِ الْهُونِ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ
سەمۇد (خەلقى) گە بولسا توغرا يولنى كۆرسەتكەن ئىدۇق. لېكىن ئۇلار توغرا يولنى كۆرۈشتىن كورلۇقنى ئارتۇق بىلدى. نەتىجىدە قىلىپ كەلگەن قىلمىشلىرى تۈپەيلىدىن ئۇلارنى خار قىلغۇچى چاقماق بالايى-ئاپىتى ھالاك قىلدى (17).
سۈرە فۇسسىلەت 18-ئايەت
وَنَجَّيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ
بىز ئىمان ئېيتىپ، تەقۋادار-مەسئۇلىيەتچان بولغانلارنى[1] قۇتقۇزدۇق (18).
سۈرە فۇسسىلەت 19-ئايەت
وَيَوْمَ يُحْشَرُ أَعْدَاءُ اللَّهِ إِلَى النَّارِ فَهُمْ يُوزَعُونَ
ئاللاھنىڭ دۈشمەنلىرى دوزاخ تەرەپكە توپلىنىدىغان ئۇ كۈندە ئۇلار توختۇتۇلۇپ قويۇلىدۇ (19).
سۈرە فۇسسىلەت 20-ئايەت
حَتَّى إِذَا مَا جَاءُوهَا شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَأَبْصَارُهُمْ وَجُلُودُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
ئۇلار دوزاخقا يېتىپ بارغاندا قۇلاقلىرى، كۆزلىرى ۋە تېرىلىرى ئۇلار قىلىپ كەلگەن گۇناھلىرى توغرىسىدا گۇۋاھلىق بېرىدۇ (20).
سۈرە فۇسسىلەت 21-ئايەت
وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدتُّمْ عَلَيْنَا قَالُوا أَنطَقَنَا اللَّهُ الَّذِي أَنطَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ تېرىلىرىگە: «نېمىشقا بىزنىڭ زىينىمىزغا گۇۋاھلىق بەردىڭلار؟» دەيدۇ، ئۇلارنىڭ تېرىلىرى: «ھەممە نەرسىنى سۆزلەتكەن ئاللاھ بىزنىمۇ سۆزلەتتى. ئۇ دەسلەپتە سىلەرنى ياراتقان، سىلەر ئۇنىڭ ھۇزۇرىغا قايتۇرۇلىسىلەر» دەيدۇ (21)
سۈرە فۇسسىلەت 22-ئايەت
وَمَا كُنتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَن يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَكِن ظَنَنتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِّمَّا تَعْمَلُونَ
. سىلەر (دۇنيادىكى چېغىڭلاردا) قۇلىقىڭلارنىڭ، كۆزۈڭلارنىڭ، تېرەڭلارنىڭ سىلەرنىڭ زىينىڭلارغا گۇۋاھلىق بېرىشىدىن ساقلانمىغان ئىدىڭلار. بەلكى سىلەر قىلمىشىڭلارنىڭ تولىسىنى «ئاللاھ بىلمەيدۇ» دەپ گۇمان قىلغان ئىدىڭلار (22).
سۈرە فۇسسىلەت 23-ئايەت
وَذَلِكُمْ ظَنُّكُمُ الَّذِي ظَنَنتُم بِرَبِّكُمْ أَرْدَاكُمْ فَأَصْبَحْتُم مِّنَ الْخَاسِرِينَ
رەببىڭلارغا بولغان ئەنە شۇ گۇمانىڭلار سىلەرنى ھالاك قىلدى، شۇنىڭ بىلەن سىلەر زىيان تارتقۇچىلاردىن بولدۇڭلار (23).
سۈرە فۇسسىلەت 24-ئايەت
فَإِن يَصْبِرُوا فَالنَّارُ مَثْوًى لَّهُمْ وَإِن يَسْتَعْتِبُوا فَمَا هُم مِّنَ الْمُعْتَبِينَ
ئەگەر ئۇلار ھەرقانچە چىداملىق بولسىمۇ، دوزاخ يەنىلا ئۇلارنىڭ تۇرىدىغان جايىدۇر. دۇنياغا قايتىپ رەببىنى خۇشنۇت قىلىشنى تىلىسە، ھەرگىز پۇرسەت بېرىلمەيدۇ ( 24 ).
سۈرە فۇسسىلەت 25-ئايەت
وَقَيَّضْنَا لَهُمْ قُرَنَاءَ فَزَيَّنُوا لَهُم مَّا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنَّهُمْ كَانُوا خَاسِرِينَ
بىز ئۇلارغا ئۆتمۈشىنى ۋە كەلگۈسىنى پەردازلاپ كۆرسىتىدىغان (ئىنسان ۋە جىندىن بولغان شەيتانى) يېقىنلارنى ھەمراھ قىلىپ قويدۇق، ئۆزىدىن ئىلگىرى ئۆتكەن ئىنسانلار ۋە جىنلار توپىغا تېگىشلىك بولغان جازا ئۇلارغىمۇ تېگىشلىك بولدى. شۈبھىسىزكى ئۇلار زىياندا ئىدى ( 25 ).
سۈرە فۇسسىلەت 26-ئايەت
وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ
كاپىر بولغانلار: «سىلەر بۇ قۇرئانغا قۇلاق سالماڭلار، (قۇرئان ئوقۇلغاندا) غەلۋە قىلىپ ئۇنى ئېلىشتۇرۇۋېتىڭلار، (مۇشۇنداق قىلساڭلار) سىلەر (قۇرئانغا قارشى) غالىپ كېلىسىلەر» دېدى (26).
سۈرە فۇسسىلەت 27-ئايەت
فَلَنُذِيقَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا عَذَابًا شَدِيدًا وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ
بىز ئۇ كاپىر بولغانلارغا چوقۇم شىددەتلىك ئازاب-ئوقۇبەتنى تېتىتىمىز. بىز ئۇلارنىڭ يامان قىلمىشلىرىغا ئەڭ قاتتىق جازا بېرىمىز (27).
سۈرە فۇسسىلەت 28-ئايەت
ذَلِكَ جَزَاءُ أَعْدَاءِ اللَّهِ النَّارُ لَهُمْ فِيهَا دَارُ الْخُلْدِ جَزَاءً بِمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ
ئاللاھنىڭ دۈشمەنلىرىگە بېرىلىدىغان جازا ئەنە شۇ دوزاختۇر. ئايەتلىرىمىزنى ئىنكار قىلغانلىقىنىڭ جازاسى سۈپىتىدە دوزاخ ئۇلارنىڭ مەڭگۈلۈك دىيارى بولىدۇ (28).
سۈرە فۇسسىلەت 29-ئايەت
وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا رَبَّنَا أَرِنَا اللَّذَيْنِ أَضَلَّانَا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ نَجْعَلْهُمَا تَحْتَ أَقْدَامِنَا لِيَكُونَا مِنَ الْأَسْفَلِينَ
كاپىر بولغانلار (دوزاخقا كىرگەندە): «رەببىمىز! ئىنسانلاردىن ۋە جىنلاردىن بىزنى ئازدۇرغانلارنى بىزگە كۆرسەتسەڭ، (ئۇلارنىڭ) ئەڭ خارلاردىن بولۇشى ئۈچۈن ئۇلارنى ئاياغلىرىمىزنىڭ ئاستىغا ئېلىپ چەيلىگەن بولساقكەن» دەيدۇ (29).
سۈرە فۇسسىلەت 30-ئايەت
إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ
شۈبھىسىزكى، «رەببىمىز ئاللاھتۇر» دېگەن، ئاندىن توغرا يولدا بولغانلارغا پەرىشتىلەر ئۇدا چۈشۈپ: «قورقماڭلار، غەم قىلماڭلار، سىلەرگە ۋەدە قىلىنغان جەننەت ئۈچۈن خوشال بولۇڭلار، بىز دۇنيادىمۇ، ئاخىرەتتىمۇ سىلەرنىڭ دوستلىرىڭلارمىز، جەننەتتە سىلەر ئۈچۈن كۆڭلۈڭلار تارتقان نەرسىلەرنىڭ ھەممىسى ۋە تىلىگەن نەرسەڭلارنىڭ ھەممىسى بار، (ئۇلار) ناھايىتى مەغپىرەت قىلغۇچى، ناھايىتى رەھىمدىل (ئاللاھ) تەرىپىدىن كۈتۈۋېلىنىشتۇر» دەيدۇ (30)-(32).
سۈرە فۇسسىلەت 31-ئايەت
نَحْنُ أَوْلِيَاؤُكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَشْتَهِي أَنفُسُكُمْ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَدَّعُونَ
شۈبھىسىزكى، «رەببىمىز ئاللاھتۇر» دېگەن، ئاندىن توغرا يولدا بولغانلارغا پەرىشتىلەر ئۇدا چۈشۈپ: «قورقماڭلار، غەم قىلماڭلار، سىلەرگە ۋەدە قىلىنغان جەننەت ئۈچۈن خوشال بولۇڭلار، بىز دۇنيادىمۇ، ئاخىرەتتىمۇ سىلەرنىڭ دوستلىرىڭلارمىز، جەننەتتە سىلەر ئۈچۈن كۆڭلۈڭلار تارتقان نەرسىلەرنىڭ ھەممىسى ۋە تىلىگەن نەرسەڭلارنىڭ ھەممىسى بار، (ئۇلار) ناھايىتى مەغپىرەت قىلغۇچى، ناھايىتى رەھىمدىل (ئاللاھ) تەرىپىدىن كۈتۈۋېلىنىشتۇر» دەيدۇ (30)-(32).
سۈرە فۇسسىلەت 32-ئايەت
نُزُلًا مِّنْ غَفُورٍ رَّحِيمٍ
شۈبھىسىزكى، «رەببىمىز ئاللاھتۇر» دېگەن، ئاندىن توغرا يولدا بولغانلارغا پەرىشتىلەر ئۇدا چۈشۈپ: «قورقماڭلار، غەم قىلماڭلار، سىلەرگە ۋەدە قىلىنغان جەننەت ئۈچۈن خوشال بولۇڭلار، بىز دۇنيادىمۇ، ئاخىرەتتىمۇ سىلەرنىڭ دوستلىرىڭلارمىز، جەننەتتە سىلەر ئۈچۈن كۆڭلۈڭلار تارتقان نەرسىلەرنىڭ ھەممىسى ۋە تىلىگەن نەرسەڭلارنىڭ ھەممىسى بار، (ئۇلار) ناھايىتى مەغپىرەت قىلغۇچى، ناھايىتى رەھىمدىل (ئاللاھ) تەرىپىدىن كۈتۈۋېلىنىشتۇر» دەيدۇ (30)-(32).
سۈرە فۇسسىلەت 33-ئايەت
وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّن دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ
(كىشىلەرنى) ئاللاھ تەرەپكە چاقىرغان، ياخشى ئىش-ھەرىكەتلەردە بولغان ۋە «مەن ھەقىقەتەن مۇسۇلمانلاردىنمەن» دېگەن كىشىدىنمۇ ياخشى سۆزلۈك ئادەم بارمۇ؟ (33).
سۈرە فۇسسىلەت 34-ئايەت
وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ
ياخشىلىق بىلەن يامانلىق ئوخشاش ئورۇندا تۇرمايدۇ. سەن (يامانلىققا) ياخشىلىق بىلەن تاقابىل تۇرغىن، ئۇ چاغدا سەن بىلەن ئاداۋىتى بار ئادەممۇ بەئەينى قىزغىن دوستتەك بولۇپ كېتىدۇ (34).
سۈرە فۇسسىلەت 35-ئايەت
وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ
بۇ (خىسلەت) كە پەقەت سەۋرچان ئادەملەرلا ئېرىشەلەيدۇ، بۇ (خىسلەت) كە پەقەت ئۇلۇغ نېسۋە ئىگىسىلا ئېرىشەلەيدۇ ( 35 ).
سۈرە فۇسسىلەت 36-ئايەت
وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
ئەگەر شەيتان سېنى ۋەسۋەسىگە (يەنى يامان ئوي-خىياللارغا) سالسا، دەرھال ئاللاھقا سېغىنىپ (شەيتاننىڭ ۋەسۋەسىسىدىن) پاناھ تىلىگىن. ئاللاھ (ھەممىنى) ئاڭلاپ تۇرغۇچىدۇر ۋە (ھەممىنى) بىلىپ تۇرغۇچىدۇر (36).
سۈرە فۇسسىلەت 37-ئايەت
وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ
كېچە بىلەن كۈندۈز، كۈن بىلەن ئاي ئاللاھنىڭ (بارلىقىنىڭ) دەلىللىرىدىندۇر. قۇياشقىمۇ سەجدە قىلماڭلار، ئايغىمۇ سەجدە قىلماڭلار. ئەگەر سىلەر (راستتىنلا) ئاللاھقىلا بەندىچىلىك قىلىدىغان بولساڭلار ئۇلارنى ئاپەرىدە قىلغان ئاللاھقا سەجدە قىلىڭلار ( 37 ).
سۈرە فۇسسىلەت 38-ئايەت
فَإِنِ اسْتَكْبَرُوا فَالَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُمْ لَا يَسْأَمُونَ
ئەگەر كاپىرلار چوڭچىلىق قىلىشسا (بىلىپ قويسۇنكى) رەببىڭنىڭ دەرگاھىدىكىلەر[2] ھېچ زېرىكمەستىن كېچە-كۈندۈز ئاللاھنى ئۇلۇغلاپ تۇرىدۇ (38).
سۈرە فۇسسىلەت 39-ئايەت
وَمِنْ آيَاتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خَاشِعَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ إِنَّ الَّذِي أَحْيَاهَا لَمُحْيِي الْمَوْتَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
ئاللاھنىڭ (بارلىقىنىڭ) دەلىللىرىدىن بىرى شۇكى، سەن زېمىننى قاقاس-قورۇق ھالەتتە كۆرىسەن. ئۇنىڭغا يامغۇر ياغدۇرغان ۋاقتىمىزدا ھەرىكەتكە كېلىپ كۆپۈشىدۇ (يەنى كۆكىرىدۇ). شۈبھىسىزكى زېمىنغا ھاياتلىقنى بەرگەن زات ئۆلۈكلەرنى ئەلۋەتتە تىرىلدۈرگۈچىدۇر، ئۇ راستتىنلا ھەممە نەرسىگە قادىردۇر (39).
سۈرە فۇسسىلەت 40-ئايەت
إِنَّ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي آيَاتِنَا لَا يَخْفَوْنَ عَلَيْنَا أَفَمَن يُلْقَى فِي النَّارِ خَيْرٌ أَم مَّن يَأْتِي آمِنًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ اعْمَلُوا مَا شِئْتُمْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ
بىزنىڭ ئايەتلىرىمىزنى بۇرمىلايدىغانلار ھەرگىزمۇ بىزگە مەخپىي قالمايدۇ. دوزاخقا تاشلىنىدىغان ئادەم ياخشىمۇ ياكى قىيامەت كۈنى (دەرگاھىمىزغا) خاتىرجەملىك ئىچىدە كېلىدىغان ئادەم ياخشىمۇ؟ خالىغىنىڭلارنى قىلىڭلار. شەكسىزكى ئاللاھ قىلمىشىڭلارنى كۆرۈپ تۇغۇچىدۇر (40).
سۈرە فۇسسىلەت 41-ئايەت
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالذِّكْرِ لَمَّا جَاءَهُمْ وَإِنَّهُ لَكِتَابٌ عَزِيزٌ
شۈبھىسىزكى، زىكىر-قۇرئان كەلگەندە ئۇنى ئىنكار قىلغانلار (بىلسۇنكى) ئۇ قۇرئان ھەقىقەتەن ئۇلۇغ كىتاپتۇر (41).
سۈرە فۇسسىلەت 42-ئايەت
لَّا يَأْتِيهِ الْبَاطِلُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِ تَنزِيلٌ مِّنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ
ھەرقانداق باتىل(يەنى بۇرمىلاش،خۇنۇكلەشتۈرۈش ئۇرۇنۇشلىرى) ئۇ قۇرئاننىڭ ئالدىدىنمۇ، ئارقىسىدىنمۇ كېلەلمەيدۇ (يەنى ھېچكىم زىيان يەتكۈزەلمەيدۇ). ئۇ ھەممىگە ھۆكۈمران، مەدھىيىگە سازاۋەر ئاللاھ تەرىپىدىن چۈشۈرۈلگەندۇر (42).
سۈرە فۇسسىلەت 43-ئايەت
مَّا يُقَالُ لَكَ إِلَّا مَا قَدْ قِيلَ لِلرُّسُلِ مِن قَبْلِكَ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ وَذُو عِقَابٍ أَلِيمٍ
(ئى پەيغەمبەر!) ساڭا (مۇشرىكلار تەرىپىدىن) ئېيتىلغان سۆزلەر سەندىن بۇرۇنقى پەيغەمبەرلەرگە (قوۋمى تەرىپىدىن) ئېيتىلغان سۆزلەردىن باشقا نەرسە ئەمەس. شۈبھىسىزكى سېنىڭ رەببىڭ ھەم ئەپۇ ئىگىسىدۇر ھەمدە دەرت-ئەلەملىك ئازاب-ئوقۇبەت ئىگىسىدۇر (43 ).
سۈرە فۇسسىلەت 44-ئايەت
وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِيًّا لَّقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آيَاتُهُ أَأَعْجَمِيٌّ وَعَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاءٌ وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُولَئِكَ يُنَادَوْنَ مِن مَّكَانٍ بَعِيدٍ
ناۋادا بىز قۇرئاننى ئەرەب تىلىدىن باشقا بىر تىلدا چۈشۈرگەن بولساق، ئۇلار ئەلۋەتتە «ئايەتلىرى نېمىشقا چۈشىنىشلىك ئەمەس؟ ئەرەبكە ئەرەپچىدىن باشقا تىلدا (ۋەھىي كېلەمدىكىنە؟)» دەيتتى. ئېيتقىنكى، ئۇ (قۇرئان) ئىمان ئېيتقانلار ئۈچۈن (قايسى تىلدا سۆزلىشىدىن قەتئىينەزەر) يېتەكچى ۋە (دىللاردىكى شەك-شۈبھە ئۈچۈن) شىپادۇر. ئىمان ئېيتمايدىغانلارغا كەلسەك، ئۇلارنىڭ قۇلاقلىرى (قۇرئاننى ئاڭلاشتىن) ئېغىردۇر. قۇرئان ئۇلارغا قاراڭغۇ كۆرۈنىدۇ (يەنى چۈشەنگىلى بولمايدىغان كىتابتەك تويۇلىدۇ). ئۇلار (خۇددى) يىراق جايدىن چاقىرىلىۋاتقان (ئەمما ئاڭلىيالمىغان) كىشلەرگە ئوخشايدۇ ( 44).
سۈرە فۇسسىلەت 45-ئايەت
وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِيهِ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ
ھەقىقەتەن بىز مۇساغا كىتاب ئاتا قىلغان ئىدۇق، ئۇنىڭ ھەققىدىمۇ ئىختىلاپ بولۇندى. رەببىڭنىڭ (ئەركىن قويۇۋېتىش) سۆزى بولمىغان بولسا ئىدى، ئەلۋەتتە ئۇلارنىڭ ئارىسىدا (دەرھال) ھۆكۈم چىقىرىلغان (يەنى ئىشى تۈگەشكەن) بۇلاتتى. ئۇلار قۇرئانغا قارىتا قاتتىق گۇماندىدۇر (45).
سۈرە فۇسسىلەت 46-ئايەت
مَّنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ
كىم بىرەر ياخشى ئىشنى قىلسا، پايدىسى ئۆزىگە، كىم بىرەر يامان ئىشنى قىلسا، زىينى ئۆزىگە. رەببىڭ بەندىلىرىگە ئۇۋال قىلغۇچى ئەمەستۇر (46).
سۈرە فۇسسىلەت 47-ئايەت
إِلَيْهِ يُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ وَمَا تَخْرُجُ مِن ثَمَرَاتٍ مِّنْ أَكْمَامِهَا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَى وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ أَيْنَ شُرَكَائِي قَالُوا آذَنَّاكَ مَا مِنَّا مِن شَهِيدٍ
قىيامەتنىڭ ۋاقتىنى بىلىش پەقەت ئاللاھقا خاستۇر (يەنى قىيامەتنىڭ قاچان بولىدىغانلىقىنى ئاللاھتىن باشقا ھېچكىم بىلمەيدۇ). مېۋىلەرنىڭ بوغۇنلىرىدىن چىقىشى، ھەر قانداق چىشىنىڭ ھامىلدار بولۇشى ۋە تۇغۇشى ئاللاھنىڭ مەلۇماتىنىڭ سىرتىدا ئەمەستۇر[3]، ئۇ كۈندە (ئاللاھ مۇشرىكلار) غا: «مېنىڭ (ئاتالمىش) شېرىكلىرىم (يەنى سىلەر ماڭا شېرىك كەلتۈرگەن نەرسىلەر) قەيەردە؟» دەپ نىدا قىلىدۇ، ئۇلار: «ساڭا مەلۇم قىلىمىزكى، ئارىمىزدا ھېچ كىشى (سېنىڭ شېرىكىڭ بار دەپ) گۇۋاھلىق بېرەلمەيدۇ» دەيدۇ (47).
سۈرە فۇسسىلەت 48-ئايەت
وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَدْعُونَ مِن قَبْلُ وَظَنُّوا مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٍ
ئۇلارنىڭ ئىلگىرى (يەنى دۇنيادىكى چاغدا) چوقۇنغان ئىلاھلىرى ئۇلاردىن ئۆزلىرىنى چەتكە ئالىدۇ، ئۇلار (ئاللاھنىڭ ئازاب-ئوقۇبىتىدىن) قاچىدىغان جاي يوق ئىكەنلىكىنى ئېنىق بىلىدۇ (48).
سۈرە فۇسسىلەت 49-ئايەت
لَّا يَسْأَمُ الْإِنسَانُ مِن دُعَاءِ الْخَيْرِ وَإِن مَّسَّهُ الشَّرُّ فَيَئُوسٌ قَنُوطٌ
ئىنسان (دۇنيالىق ئۈچۈن ئۆزىگە) ياخشىلىق تىلەشتىن زېرىكمەيدۇ، ئەگەر ئۇنىڭغا بىرەر يامانلىق يېتىپ قالسا (ئاللاھنىڭ مېھىر-شەپقىتىدىن) تولىمۇ ئۈمىدسىزلىنىپ چۈشكۈنلىشىپ كېتىدۇ (يەنى ئاللاھنىڭ ياردەم قىلمايۋاتقانلىقىدىن قاقشايدۇ) (49).
سۈرە فۇسسىلەت 50-ئايەت
وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ رَحْمَةً مِّنَّا مِن بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هَذَا لِي وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِن رُّجِعْتُ إِلَى رَبِّي إِنَّ لِي عِندَهُ لَلْحُسْنَى فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِمَا عَمِلُوا وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ
ئەگەر بىز بېشىغا كەلگەن كۈلپەتتىن كېيىن ئۇنىڭغا مېھىر-شەپقىتىمىزنى تېتىتساق، ئۇ «بۇ مېنىڭ ھەققىمدۇر (يەنى ئۆزەمنىڭ تىرىشچانلىقىدىن كەلگەن)، قىيامەتنىڭ قوپىدىغانلىقىغا ئىشەنمەيمەن، مەن رەببىمنىڭ ھۇزۇرىغا قايتۇرۇلسام، مەن ئۈچۈن ئۇنىڭ دەرگاھىدا چوقۇم جەننەت بار » دەيدۇ. ئەلۋەتتە كاپىر-تۇزكورلارغا ئۆزلىرىنىڭ قىلمىشلىرىنى (بىرمۇ بىر) ئېيتىپ بېرىمىز ۋە ئۇلارغا ئېغىر ئازاب-ئوقۇبەتنى تېتىتىمىز (50).
سۈرە فۇسسىلەت 51-ئايەت
وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاءٍ عَرِيضٍ
بىز ئىنسانغا (تەن ساغلاملىقى،باياشات تۇرمۇشتەك) نېمەت ئاتا قىلساق، ئۇ (بۇنىڭغا مىننەتتار بولۇشتىن) يۈز ئۆرۈپ، ھاكاۋۇرلىشىپ كېتىدۇ، ئەگەر ئۇنىڭغا يامانلىق يەتسە (ئاللاھقا يۈزلىنىپ) توختىماي دۇئا قىلىدۇ (51).
سۈرە فۇسسىلەت 52-ئايەت
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن كَانَ مِنْ عِندِ اللَّهِ ثُمَّ كَفَرْتُم بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ
(ئى مۇھەممەت!) ئېيتقىنكى، «(ئويلاپ) كۆرۈڭلارچۇ، ئۇ (قۇرئان) ئاللاھ تەرىپىدىن كەلگەن بولسا، ئاندىن سىلەر ئۇنى ئىنكار قىلغان بولساڭلار، بۇنداق (ئەشەددى قارشىلىشىپ ھەقتىن) يىراقلاپ كەتكەن ئادەمدىنمۇ بەكرەك گۇمراھ ئادەم بارمۇ»؟ (52).
سۈرە فۇسسىلەت 53-ئايەت
سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ
ئۇلارغا قۇرئاننىڭ بەرھەق ئىكەنلىكى ئېنىق بولغانغا قەدەر،بىز ئۇلارغا سىرتقى ئالەمدىكى ۋە ئۆزلىرىدىكى (بارلىق ۋە بىرلىكىمىزگە دالالەت قىلىدىغان) ئالامەتلىرىمىزنى كۆرسىتىپ تۇرىمىز، رەببىڭنىڭ ھەممە نەرسىنى كۆرۈپ تۇرۇشى ئۇلارغا يېتەرلىك ئەمەسمۇ؟ (53).
سۈرە فۇسسىلەت 54-ئايەت
أَلَا إِنَّهُمْ فِي مِرْيَةٍ مِّن لِّقَاءِ رَبِّهِمْ أَلَا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُّحِيطٌ
بىلىڭلاركى، ئۇلار ھەقىقەتەن رەببىگە يولۇقىدىغانلىقىدىن شەكلەنمەكتە. بىلىڭلاركى، ئاللاھ ھەممە نەرسىنى قورشاۋى ئىچىدە تۇتقۇچىدۇر ( 54 ).
Flag Counter