سۈرە ساد
سۈرە ساد 1-ئايەت
ص
ساد. پەند-نەسىھەت مەنبەسى بولغان قۇرئان شاھىت بولسۇن (1)،
سۈرە ساد 2-ئايەت
بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي عِزَّةٍ وَشِقَاقٍ
تۇزكور-كاپىر بولغانلار-ئىمان ئېيتماقتا يوق)، ئەكسىچە ھاكاۋۇرلۇق قىلماقتا ۋە قارشى مەيداندا (يول) تۇتماقتا (2).
سۈرە ساد 3-ئايەت
كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍ فَنَادَوا وَّلَاتَ حِينَ مَنَاصٍ
بىز ئۇلاردىن ئىلگىرى (تۇزكورلۇق قىلغانلىقى ئۈچۈن) تالاي كىشىلەر توپىنى ھالاك قىلغان ئىدۇق. ئۇلار پەريات قىلىشتى، (بىراق) ئۇ قۇتۇلىدىغان ۋاقىت ئەمەس ئىدى (3).
سۈرە ساد 4-ئايەت
وَعَجِبُوا أَن جَاءَهُم مُّنذِرٌ مِّنْهُمْ وَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا سَاحِرٌ كَذَّابٌ
ئۇلارغا ئۆزلىرىنىڭ ئارىدىسىن بىر ئاگاھلاندۇرغۇچى كەلگەنلىكىگە ھەيران قېلىشتى. كاپىرلار: «بۇ ئۇچىغا چىققان بىر سېھىرگەر، يالغانچى (4).
سۈرە ساد 5-ئايەت
أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَهًا وَاحِدًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ
ئۇ نۇرغۇن ئىلاھلارنى بىر ئىلاھ قىلماقچىمىكەن؟ بۇ ھەقىقەتەن غەلىتە ئىشقۇ؟!» دېيىشتى (5).
سۈرە ساد 6-ئايەت
وَانطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَى آلِهَتِكُمْ إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ يُرَادُ
ئۇلارنىڭ سەرخىللىرى: «سىلەر (تۇتقان يولۇڭلاردا) مېڭىۋېرىڭلار، ئىلاھلىرىڭلارغا (بولغان چوقۇنۇشۇڭلاردا ) چىدامچان بولۇڭلار. شۈبھىسىزكى (بىزدىن) تەلەپ قىلىنغىنى بۇدۇر (6).
سۈرە ساد 7-ئايەت
مَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي الْمِلَّةِ الْآخِرَةِ إِنْ هَذَا إِلَّا اخْتِلَاقٌ
بۇنى بىز ئاخىرقى (يەنى ناسارا) دىنىدىنمۇ ئاڭلىمىغان ئىدۇق، بۇ پەقەت ئويدۇرمىدىن ئىبارەتتۇر (7).
سۈرە ساد 8-ئايەت
أَؤُنزِلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ مِن بَيْنِنَا بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِّن ذِكْرِي بَل لَّمَّا يَذُوقُوا عَذَابِ
قۇرئان بىزگە چۈشمەي ئۇنىڭغا چۈشۈپتۇمۇ؟» دېيىشتى. ئەمەلىيەتتە، ئۇلار مېنىڭ زىكرىم (يەنى قۇرئان) دىن گۇمانلانماقتا،ياق ئۇلار مېنىڭ ئازاب-ئوقۇبىتىمنى تېخى تېتىمىدى (8).
سۈرە ساد 9-ئايەت
أَمْ عِندَهُمْ خَزَائِنُ رَحْمَةِ رَبِّكَ الْعَزِيزِ الْوَهَّابِ
يا بولمىسا مۇتلەق ئۈستۈن، كۆپ بەخىش ئەتكۈچى بولغان رەببىڭنىڭ مېھىر-شەپقەت خەزىنىلىرى ئۇلارنىڭ ئىلكىدىمۇ؟ (9).
سۈرە ساد 10-ئايەت
أَمْ لَهُم مُّلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا فَلْيَرْتَقُوا فِي الْأَسْبَابِ
ياكى ئاسمانلارنىڭ، زېمىننىڭ ۋە ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى نەرسىلەرنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى ئۇلارغا مەنسۇپمۇ؟ (ناۋادا شۇنداق بولسا) قېنى ئۇلار ئاسمانغا ئۆرلەپ باقسۇنچۇ؟! (10).
سۈرە ساد 11-ئايەت
جُندٌ مَّا هُنَالِكَ مَهْزُومٌ مِّنَ الْأَحْزَابِ
ئۇلار ھەرقايسى گوروھلاردىن ئۇيۇشقان، شۇ يەرنىڭ ئۆزىدىلا مەغلۇبىيەتكە ئۇچرايدىغان بىر قوشۇندۇر (11).
سۈرە ساد 12-ئايەت
كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ ذُو الْأَوْتَادِ
ئۇلاردىن ئىلگىرى نوھ قوۋمى، ئاد(قوۋمى) ۋە كۈچلۈك سەلتەنەت ئىگىسى بولغان پىرئەۋن (مۇ پەيغەمبەرلىرىنى) يالغانغا چىقىرىشقان ئىدى (12).
سۈرە ساد 13-ئايەت
وَثَمُودُ وَقَوْمُ لُوطٍ وَأَصْحَابُ الْأَيْكَةِ أُولَئِكَ الْأَحْزَابُ
سەمۇد،ئاد قوۋمى ۋە ئەيكە ئاھالىسى (مۇ شۇنداق قىلغان) ئىدى. ئەنە شۇ گوروھلارنىڭ ئىچىدە پەيغەمبەرلەرنى يالغانغا چىقارمىغان بىرىمۇ يوق. شۇنىڭ ئۈچۈن ئۇلارغا جازايىم تېگىشلىك بولدى (13)-(14).
سۈرە ساد 14-ئايەت
إِن كُلٌّ إِلَّا كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَابِ
سەمۇد،ئاد قوۋمى ۋە ئەيكە ئاھالىسى (مۇ شۇنداق قىلغان) ئىدى. ئەنە شۇ گوروھلارنىڭ ئىچىدە پەيغەمبەرلەرنى يالغانغا چىقارمىغان بىرىمۇ يوق. شۇنىڭ ئۈچۈن ئۇلارغا جازايىم تېگىشلىك بولدى (13)-(14).
سۈرە ساد 15-ئايەت
وَمَا يَنظُرُ هَؤُلَاءِ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً مَّا لَهَا مِن فَوَاقٍ
ئۇلار (يەنى ئاللاھقا تۇزكورلۇق قىلغانلار) قىلچە كېچىكمەيدىغان بىر ئاۋازنىلا كۈتىدۇ (15).
سۈرە ساد 16-ئايەت
وَقَالُوا رَبَّنَا عَجِّل لَّنَا قِطَّنَا قَبْلَ يَوْمِ الْحِسَابِ
ئۇلار (تەنە قىلىپ) «رەببىمىز! بىزنىڭ (ئازاب- ئوقۇبەتتىن ئىبارەت) نېسۋىمىزنى ھېساب كۈنىدىن بۇرۇن چاپسانراق بىزگە بەرگىنە» دېيىشتى (16).
سۈرە ساد 17-ئايەت
اصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُدَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ
(ئى مۇھەممەت!) ئۇلارنىڭ گەپ-سۆزلىرىگە سەۋىر قىلغىن. تەۋرەنمەس ئىرادىلىك[1]، خاس بەندىمىز داۋۇتنى ئەسلىگىن، ئۇ (بىزگە) بەك يۈزلەنگۈچى ئىدى (17).
سۈرە ساد 18-ئايەت
إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِشْرَاقِ
بىز ھەقىقەتەن تاغلارنى (داۋۇتقا) بويسۇندۇرۇپ بەرگەن ئىدۇق، ئۇ تاغلار ئەتىگىنى-ئاخشىمى داۋۇت بىلەن بىللە تەسبىھ ئېيتاتتى (18).
سۈرە ساد 19-ئايەت
وَالطَّيْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَّهُ أَوَّابٌ
توپ-توپ قۇشلارنىمۇ ئۇنىڭغا بويسۇندۇرۇپ بەرگەن ئىدۇق، ئۇلارنىڭ ھەممىسى، (داۋۇت بىلەن بىللە تەسبىھ ئېيتىپ ئاللاھقا) يۈزلىنەتتى (19).
سۈرە ساد 20-ئايەت
وَشَدَدْنَا مُلْكَهُ وَآتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ
بىز ئۇنىڭ سەلتەنىتىنى كۈچەيتتۇق. ئۇنىڭغا ھېكمەت[2] ۋە پاساھەتلىك سۆزلەش قابىليىتى ئاتا قىلدۇق (20).
سۈرە ساد 21-ئايەت
وَهَلْ أَتَاكَ نَبَأُ الْخَصْمِ إِذْ تَسَوَّرُوا الْمِحْرَابَ
(ئى مۇھەممەت!) داۋاگەرلەرنىڭ خەۋىرى ساڭا ئۇلاشتىمۇ؟ ئەينى چاغدا ئۇلار (داۋۇتنىڭ ئوردا) تېمدىن ئارتىلىپ چۈشۈپ (داۋۇتنىڭ) يېنىغا كىرىۋىدى، داۋۇت ئۇلاردىن چۆچۈپ كەتتى. ئۇلار(داۋۇتقا) : «قورقمىغىن، بىز بىر-بىرىمىزگە يولسىزلىق قىلغان ئىككى داۋاگەرمىز. بىزنىڭ ئارىمىزدا ئادىللىق بىلەن ھۆكۈم چىقارغىن، ئۇۋال قىلمىغىن، بىزنى توغرا يولغا يېتەكلىگىن» دېدى (21)-(22).
سۈرە ساد 22-ئايەت
إِذْ دَخَلُوا عَلَى دَاوُدَ فَفَزِعَ مِنْهُمْ قَالُوا لَا تَخَفْ خَصْمَانِ بَغَى بَعْضُنَا عَلَى بَعْضٍ فَاحْكُم بَيْنَنَا بِالْحَقِّ وَلَا تُشْطِطْ وَاهْدِنَا إِلَى سَوَاءِ الصِّرَاطِ
(ئى مۇھەممەت!) داۋاگەرلەرنىڭ خەۋىرى ساڭا ئۇلاشتىمۇ؟ ئەينى چاغدا ئۇلار (داۋۇتنىڭ ئوردا) تېمدىن ئارتىلىپ چۈشۈپ (داۋۇتنىڭ) يېنىغا كىرىۋىدى، داۋۇت ئۇلاردىن چۆچۈپ كەتتى. ئۇلار(داۋۇتقا) : «قورقمىغىن، بىز بىر-بىرىمىزگە يولسىزلىق قىلغان ئىككى داۋاگەرمىز. بىزنىڭ ئارىمىزدا ئادىللىق بىلەن ھۆكۈم چىقارغىن، ئۇۋال قىلمىغىن، بىزنى توغرا يولغا يېتەكلىگىن» دېدى (21)-(22).
سۈرە ساد 23-ئايەت
إِنَّ هَذَا أَخِي لَهُ تِسْعٌ وَتِسْعُونَ نَعْجَةً وَلِيَ نَعْجَةٌ وَاحِدَةٌ فَقَالَ أَكْفِلْنِيهَا وَعَزَّنِي فِي الْخِطَابِ
(ئۇلاردىن بىرى) «شۈبھىسىزكى، مېنىڭ بۇ قېرىندىشىمنىڭ توقسان توققۇز ساغلىقى بار، مېنىڭ بولسا بىرلا ساغلىقىم بار. قېرىندىشىم ئۇ بىر ساغلىقنىمۇ «ماڭا بەرگىن» دەۋاتىدۇ، ئۇ مېنى گەپتە يېڭىپ قويدى» دېدى (23).
سۈرە ساد 24-ئايەت
قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَى نِعَاجِهِ وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الْخُلَطَاءِ لَيَبْغِي بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَقَلِيلٌ مَّا هُمْ وَظَنَّ دَاوُدُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاكِعًا وَأَنَابَ
داۋۇت ئېيتتى: «ئۇ سېنىڭ ساغلىقىڭنى ئۆزىنىڭ ساغلىقلىرىغا قۇشۇۋېلىشنى تەلەپ قىلىپ ساڭا راستتىنلا ئۇۋال قىلىپتۇ. زادى ئارلىشىپ ئۆتىدىغانلارنىڭ تولىسى (ئادەتتە) بىر-بىرىگە ئۇۋال قىلىدۇ. پەقەت ئىمان ئېيتقان ۋە (ئىمانىغا يارىشا) ياخشى ئىشلارنى قىلغانلارلا بۇنداق قىلمايدۇ، بۇنداقلار ناھايىتى ئازدۇر». داۋۇت بىزنىڭ ئۇنى (مۇشۇ سىناق بىلەن) سىنىغانلىقىمىزنى تۇنۇپ يېتىپ، رەببىدىن كەچۈرۈم سورىدى [3] ھەمدە ئېگىلىپ سەجدىگە باش قويدى ۋە ئاللاھقا يۈزلەندى (24).
سۈرە ساد 25-ئايەت
فَغَفَرْنَا لَهُ ذَلِكَ وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ
بىز ئۇنى ئەپۇ قىلدۇق. ئۇ بىزنىڭ دەرگاھىمىزدا ئەلۋەتتە يېقىنلىققا ۋە ئېسىل ماقامغا ئىگە (25).
سۈرە ساد 26-ئايەت
يَا دَاوُدُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُم بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِينَ يَضِلُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا نَسُوا يَوْمَ الْحِسَابِ
(بىز داۋۇتقا مۇنداق دېدۇق:) ئى داۋۇت! سېنى بىز ھەقىقەتەن يەر يۈزىدە ھۆكۈمدار قىلدۇق، كىشلەرنىڭ ئارىسىدا ئادىللىق بىلەن ھۆكۈم قىلغىن، نەپسى - خاھىشقا ئەگەشمىگىنكى، ئۇ سېنى ئاللاھنىڭ يولىدىن ئازدۇرىدۇ. ئاللاھنىڭ يولىدىن ئازغانلار ھېسابقا تارتىلىدىغان( قىيامەت ) كۈنىنى ئۇنتۇغانلىقى ئۈچۈن ھەقىقەتەن قاتتىق ئازاب-ئوقۇبەتكە دۇچار بولىدۇ (26).
سۈرە ساد 27-ئايەت
وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا بَاطِلًا ذَلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ
بىز ئاسماننى، زېمىننى ۋە ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى نەرسىلەرنى مەقسەتىسز ياراتمىدۇق. ئۇنداق قاراش كاپىرلارنىڭ گۇمانىدۇر. دوزاخ تۈپەيلى كاپىرلارنىڭ ھالىغا ۋاي ! (27).
سۈرە ساد 28-ئايەت
أَمْ نَجْعَلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَالْمُفْسِدِينَ فِي الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِينَ كَالْفُجَّارِ
بىز ئىمان ئېيتقان ۋە ياخشى ئىشلارنى قىلغانلارنى يەر يۈزىدە بۇزغۇنچىلىق قىلغانلار بىلەن ئوخشاش (مەرتىۋىدە) قىلامدۇق؟ ياكى تەقۋادار-مەسئۇلىيەتچانلار بىلەن گۇناھكار-مەسئۇلىيەتسىزلەرنى ئوخشاش(مەرتىۋىدە) قىلامدۇق؟ (28).
سۈرە ساد 29-ئايەت
كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ
(ئى مۇھەممەت!) بىز ساڭا چۈشۈرگەن بۇ كىتاپ مۇبارەكتۇر. (ئىنسانلار) ئۇنىڭ ئايەتلىرى ئۈستىدە چوڭقۇر مۇلاھىزە يۈرگۈزۈشى ۋە ئەقىل - ھۇشى جايىدا كىشلەر ئۇنىڭدىن ساۋاق ئېلىشى كېرەك (29).
سۈرە ساد 30-ئايەت
وَوَهَبْنَا لِدَاوُدَ سُلَيْمَانَ نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ
بىز داۋۇتقا سۇلايماننى بەخىش ئەتتۇق. سۇلايمان نېمىدىگەن ياخشى بىر بەندە! ئۇ (بىزگە) بەك يۈزلەنگۈچى بىرى ئىدى (30).
سۈرە ساد 31-ئايەت
إِذْ عُرِضَ عَلَيْهِ بِالْعَشِيِّ الصَّافِنَاتُ الْجِيَادُ
ئەينى چاغدا بىر كەچقۇرۇنلۇقى، سورتى ۋە نەسلى ئەڭ ئېسىل يۈگرەك ئاتلار ئۇنىڭ ئالدىدىن ئۆتكۈزۈلدى (31).
سۈرە ساد 32-ئايەت
فَقَالَ إِنِّي أَحْبَبْتُ حُبَّ الْخَيْرِ عَن ذِكْرِ رَبِّي حَتَّى تَوَارَتْ بِالْحِجَابِ
ئاندىن ئۇ «مەن ھەقىقەتەن (ئاتلارنى) رەببىمنى ياد ئېتىشتىن بەكرەك ياخشى كۆرۈپ كېتىپتىمەن-دە، قاراپ تۇرۇپ كۈن ئولتۇرۇپ كېتىپتۇ (دېدى) (32).
سۈرە ساد 33-ئايەت
رُدُّوهَا عَلَيَّ فَطَفِقَ مَسْحًا بِالسُّوقِ وَالْأَعْنَاقِ
( ۋە) «ئاتلارنى ماڭا قايتۇرۇپ كېلىڭلار» (دەپ بۇيرۇق قىلدى. ئاتلار ئېلىپ كېلىنگەندە) سۇلايمان ئۇلارنىڭ پاچاقلىرىنى، بويۇنلىرىنى سىلاشقا باشلىدى (33).
سۈرە ساد 34-ئايەت
وَلَقَدْ فَتَنَّا سُلَيْمَانَ وَأَلْقَيْنَا عَلَى كُرْسِيِّهِ جَسَدًا ثُمَّ أَنَابَ
بىز ھەقىقەتەن سۇلايماننى سىنىدۇق، ئۇنىڭ تەختى ئۈستىگە بىر جەسەتنى تاشلىدۇق[4]، ئاندىن ئۇ (بۇنىڭ سىناق ئىكەنلىكىنى بىلىپ) «رەببىم! مېنى ئەپۇ-مەغپىرەت قىلغايسەن. ماڭا، مەندىن كېيىن (مەندىن باشقا) ھېچ ئادەمگە مۇيەسسەر بولمايدىغان پادىشاھلىقنى ئاتا قىلغايسەن، سەن ھەقىقەتەن كۆپ ئاتا قىلغۇچىسەن» دەپ توۋا قىلدى (34)-(35).
سۈرە ساد 35-ئايەت
قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَهَبْ لِي مُلْكًا لَّا يَنبَغِي لِأَحَدٍ مِّن بَعْدِي إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ
بىز ھەقىقەتەن سۇلەيماننى سىنىدۇق، ئۇنىڭ تەختى ئۈستىگە بىر جەسەتنى تاشلىدۇق[5]، ئاندىن ئۇ (بۇنىڭ سىناق ئىكەنلىكىنى بىلىپ) «رەببىم! مېنى ئەپۇ-مەغپىرەت قىلغايسەن. ماڭا، مەندىن كېيىن (مەندىن باشقا) ھېچ ئادەمگە مۇيەسسەر بولمايدىغان پادىشاھلىقنى ئاتا قىلغايسەن، سەن ھەقىقەتەن كۆپ ئاتا قىلغۇچىسەن» دەپ توۋا قىلدى (34)-(35).
سۈرە ساد 36-ئايەت
فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاءً حَيْثُ أَصَابَ
بىز سۇلايمانغا شامالنى بويسۇندۇرۇپ بەردۇق. شامال سۇلەيماننىڭ بۇيرۇقى بويىچە ئۇ خالىغان تەرەپكە لەرزان ماڭاتتى (36).
سۈرە ساد 37-ئايەت
وَالشَّيَاطِينَ كُلَّ بَنَّاءٍ وَغَوَّاصٍ
ھەمدە ئۇنىڭغا (كاتتا بىنالارنى سالالايدىغان) ئۇستا قۇرۇلۇشچى، ۋە (دېڭىزلارغا چۆكۈپ ئۈنچە ـ مارجانلارنى ئېلىپ چىقالايدىغان) غەۋۋاس شەيتانلارنىڭ ھەممىسىنى، يەنە ئىشكەل سېلىنىپ، پۇت-قوللىرى بوغۇلغان باشقىلىرىنىمۇ بويسۇندۇرۇپ بەرگەن (37)-(38).
سۈرە ساد 38-ئايەت
وَآخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفَادِ
ھەمدە ئۇنىڭغا (كاتتا بىنالارنى سالالايدىغان) ئۇستا قۇرۇلۇشچى، ۋە (دېڭىزلارغا چۆكۈپ ئۈنچە ـ مارجانلارنى ئېلىپ چىقالايدىغان) غەۋۋاس شەيتانلارنىڭ ھەممىسىنى، يەنە ئىشكەل سېلىنىپ، پۇت-قوللىرى بوغۇلغان باشقىلىرىنىمۇ بويسۇندۇرۇپ بەرگەن (37)-(38).
سۈرە ساد 39-ئايەت
هَذَا عَطَاؤُنَا فَامْنُنْ أَوْ أَمْسِكْ بِغَيْرِ حِسَابٍ
(سۇلايمانغا ئېيتتۇقكى) «بۇ بىزنىڭ ئىنئامىمىزدۇر. (ئۇنىڭدىن سەن خالىغان كىشىگە) بەرگىن ياكى ئىلكىڭدە تۇتقىن، سەندىن ھېساپ ئېلىنمايدۇ» (39).
سۈرە ساد 40-ئايەت
وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ
ئۇ بىزنىڭ دەرگاھىمىزدا ئەلۋەتتە يېقىنلىققا ۋە ياخشى ماقامغا ئىگە ئىدى (40).
سۈرە ساد 41-ئايەت
وَاذْكُرْ عَبْدَنَا أَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ
(ئى مۇھەممەت!) بەندىمىز ئەييۇبنى ئەسلىگىن. ئۇ ئەينى چاغدا رەببىگە (مۇناجات قىلىپ): «(رەببىم!) شەيتان ماڭا ھەقىقەتەن تاشلىۋېتىلگەنلىك[6] ۋە ئازاب ھېسسىنى بەرمەكتە» دەپ زارلاندى (41).
سۈرە ساد 42-ئايەت
ارْكُضْ بِرِجْلِكَ هَذَا مُغْتَسَلٌ بَارِدٌ وَشَرَابٌ
(ئۇنىڭغا): «پۇتۇڭ بىلەن يەرنى تەپكىن» دېدۇق. (ئۇ پۇتى بىلەن يەرنى تېپىۋىدى) سۈزۈك بىر بۇلاق ئېتىلىپ چىقتى. (بىز ئۇنىڭغا) «بۇ يۇيۇنسىمۇ بولىدىغان، ئىچسىمۇ بولىدىغان سوغۇق سۇدۇر» (دېدۇق) (42).
سۈرە ساد 43-ئايەت
وَوَهَبْنَا لَهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةً مِّنَّا وَذِكْرَى لِأُولِي الْأَلْبَابِ
دەرگاھىمىزدىن بولغان بىر شەپقەت ۋە ئەقىل-ھۇشى جايىدا كىشلەر ئۈچۈن بىر ساۋاق سۈپىتىدە (ھادىسىگە ئۇچراپ يوق بولغان) ئەھلى-ئەۋلادىنى بىر ھەسسە ئاشۇرۇپ (يېڭىدىن) بەردۇق(43).
سۈرە ساد 44-ئايەت
وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِب بِّهِ وَلَا تَحْنَثْ إِنَّا وَجَدْنَاهُ صَابِرًا نِّعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ
بىز (ئۇنىڭغا) «قولۇڭغا بىر باغلام چىۋىقنى ئېلىپ، ئۇنىڭ بىلەن (ئايالىڭنى) ئۇرغىن[7]، قەسىمىڭنى بۇزمىغىن» (دېدۇق). بىز ئەييۇبنى ھەقىقەتەن سەۋرچان بايقىدۇق. ئۇ نېمىدېگەن ئوبدان بەندە! ئۇ ھەقىقەتەن (ماڭا) بەك يۈزلەنگۈچى ئىدى (44).
سۈرە ساد 45-ئايەت
وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ أُولِي الْأَيْدِي وَالْأَبْصَارِ
(ئى مۇھەممەت!) سەن بىزنىڭ مۇستەھكەم ئىرادىلىك ۋە پاراسەتلىك خاس بەندىلىرىمىز ئىبراھىم، ئىسھاق ۋە ياقۇپنى ئەسلىگىن (45).
سۈرە ساد 46-ئايەت
إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ
بىز ئۇلارنى ئاخىرەتنى ئەسلەپ تۇرىدىغان ئالاھىدە خىسلەتكە ئىگە قىلدۇق (46).
سۈرە ساد 47-ئايەت
وَإِنَّهُمْ عِندَنَا لَمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ الْأَخْيَارِ
ئۇلار بىزنىڭ دەرگاھىمىزدا ھەقىقەتەن تاللانغان ياخشى كىشىلەردۇر (47).
سۈرە ساد 48-ئايەت
وَاذْكُرْ إِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَذَا الْكِفْلِ وَكُلٌّ مِّنَ الْأَخْيَارِ
سەن ئىسمائىلنى، ئەليەسەئنى ۋە زۇلكىفىلنى ئەسلىگىن. ئۇلارنىڭ ھەممىسى سالىھ-دۇرۇس كىشىلەردىندۇر (48).
سۈرە ساد 49-ئايەت
هَذَا ذِكْرٌ وَإِنَّ لِلْمُتَّقِينَ لَحُسْنَ مَآبٍ
بۇ (قۇرئان) نەسھەت- ئەسلەتمىدۇر،تەقۋادار-مەسئۇلىيەتچانلارغا ئەلۋەتتە گۈزەل جاي بار (49).
سۈرە ساد 50-ئايەت
جَنَّاتِ عَدْنٍ مُّفَتَّحَةً لَّهُمُ الْأَبْوَابُ
(ئۇ جاي) ئۇلار ئۈچۈن دەرۋازىلىرى ئوچۇق تۇرىدىغان، مەڭگۈلۈك جەننەتلەردۇر (50).
سۈرە ساد 51-ئايەت
مُتَّكِئِينَ فِيهَا يَدْعُونَ فِيهَا بِفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ وَشَرَابٍ
ئۇلار ئۇ جايلاردا تەختلەرگە يۈلىنىپ ئولتۇرىدۇ، خىلمۇ - خىل مېۋىلەر ۋە ئىچىملىكلەرنى بۇيرۇتىدۇ (51).
سۈرە ساد 52-ئايەت
وَعِندَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ أَتْرَابٌ
ئۇلارنىڭ يانلىرىدا باشقىغا كۆز قىرىنى سالمايدىغان، ياش قۇرامى ئوخشاش جۈپتىلىرى بولىدۇ[8] (52).
سۈرە ساد 53-ئايەت
هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِيَوْمِ الْحِسَابِ
مانا بۇ سىلەرگە ھېساب كۈنىدە بېرىلىدىغانلىقى ۋەدە قىلىنغان نېمەتتۇر (53).
سۈرە ساد 54-ئايەت
إِنَّ هَذَا لَرِزْقُنَا مَا لَهُ مِن نَّفَادٍ
بۇ ھەقىقەتەن بىزنىڭ ھەرگىز تۈگىمەيدىغان ئىنئامىمىزدۇر (54).
سۈرە ساد 55-ئايەت
هَذَا وَإِنَّ لِلطَّاغِينَ لَشَرَّ مَآبٍ
بۇ ھەقىقەتتۇر. ھەددىدىن ئاشقۇچىلارنىڭ ئاقىۋىتى راستتىنلا ئەڭ يامان جاي (55)،
سۈرە ساد 56-ئايەت
جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمِهَادُ
ئۇ جەھەننەمدۇر. ئۇلار جەھەننەمگە كىرىدۇ، ئۇ نېمىدېگەن يامان جاي! (56).
سۈرە ساد 57-ئايەت
هَذَا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَغَسَّاقٌ
بۇ (كۆيدۈرگۈچى) قىزىق سۇدۇر، قان ـ يىرىڭدۇر، ئۇلار بۇنى تېتىسۇن (57).
سۈرە ساد 58-ئايەت
وَآخَرُ مِن شَكْلِهِ أَزْوَاجٌ
يەنە (ئۇلارغا) مۇشۇ خىلدىكى باشقا تۈرلۈك ئازاب-ئوقۇبەتلەرمۇ بار (58).
سۈرە ساد 59-ئايەت
هَذَا فَوْجٌ مُّقْتَحِمٌ مَّعَكُمْ لَا مَرْحَبًا بِهِمْ إِنَّهُمْ صَالُو النَّارِ
(ئەگەشكۈچىلىرى بىلەن دوزاخقا كىرگەن چاغدا، ئەگەشتۈرگۈچىلەرگە ئېيتىلىدۇ) «بۇ جامائە سىلەر بىلەن بىرگە كىرگۈچىدۇر». (ئەگەشتۈرگۈچىلەر ئېيتىدۇ) «ئۇلار قارشى ئېلىنمايدۇ، ئۇلار چوقۇم (بىزگە ئوخشاش) ئازاب-ئوقۇبەتنى تېتىغۇچىدۇر» (59).
سۈرە ساد 60-ئايەت
قَالُوا بَلْ أَنتُمْ لَا مَرْحَبًا بِكُمْ أَنتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنَا فَبِئْسَ الْقَرَارُ
ئەگەشكۈچىلەر ئېيتىدۇ: «ياق، سىلەر قارشى ئېلىنمايسىلەر، سىلەر ئازاب-ئوقۇبەتنى بىزگە ئېلىپ كەلدىڭلار (يەنى بىزنى ئازدۇرۇپ دوزاخقا كىرىشىمىزگە سەۋەبچى بولدۇڭلار)، بۇ(دوزاخ) نېمىدېگەن يامان جاي!» (60)
سۈرە ساد 61-ئايەت
قَالُوا رَبَّنَا مَن قَدَّمَ لَنَا هَذَا فَزِدْهُ عَذَابًا ضِعْفًا فِي النَّارِ
ئۇ (ئەگەشكۈچى) لەر: «رەببىمىز! بىزنىڭ بۇ ئازاب-ئوقۇبەتكە قېلىشىمىزغا سەۋەبچى بولغان ئادەمگە دوزاخ ئازابىنى ئىككى ھەسسە زىيادە قىلغايسەن» دەيدۇ (61).
سۈرە ساد 62-ئايەت
وَقَالُوا مَا لَنَا لَا نَرَى رِجَالًا كُنَّا نَعُدُّهُم مِّنَ الْأَشْرَارِ
ئۇ (لارنىڭ كاتتىباشلىرى) ئېيتىدۇ: «بىز (دۇنيادىكى چاغدا) يامانلاردىن ھېسابلايدىغان ئادەملەرنى (يەنى مۆمىنلەرنى دوزاختا) كۆرمەيمىزغۇ؟ (62).
سۈرە ساد 63-ئايەت
أَتَّخَذْنَاهُمْ سِخْرِيًّا أَمْ زَاغَتْ عَنْهُمُ الْأَبْصَارُ
ئۇلارنى بىز (دۇنيادىكى چاغدا خاتا) مەسخىرە قىلىپ قالدۇقمۇ؟ ياكى ئۇلاردىن كۆزلەر ئېغىپ كەتتىمۇ؟» (63).
سۈرە ساد 64-ئايەت
إِنَّ ذَلِكَ لَحَقٌّ تَخَاصُمُ أَهْلِ النَّارِ
ئەھلى دوزاخنىڭ مۇشۇنداق ئۆز-ئارا جاڭجاللىشىشى مۇقەررەردۇر (64).
سۈرە ساد 65-ئايەت
قُلْ إِنَّمَا أَنَا مُنذِرٌ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ
(ئى مۇھەممەت! مەككە مۇشرىكلىرىغا) ئېيتقىنكى، «مەن پەقەت بىر ئاگاھلاندۇرغۇچىمەن، يەككە - يىگانە ۋە مۇتلەق ھۆكۈمران ئاللاھتىن باشقا ھېچقانداق ئىلاھ يوقتۇر (65).
سۈرە ساد 66-ئايەت
رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ
(ئۇ ئاللاھ) ئاسمانلارنىڭ، زېمىننىڭ ۋە ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى شەيئىلەرنىڭ رەببىدۇر، مۇتلەق ئۈستۈندۇر، ئەپۇ-مەغپىرەت قىلغۇچى زاتتۇر» (66).
سۈرە ساد 67-ئايەت
قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِيمٌ
(ئۇلارغا) ئېيتقىنكى، «ئۇ (قۇرئان) كاتتا بىر خەۋەردۇر (67).
سۈرە ساد 68-ئايەت
أَنتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ
سىلەر ئۇنىڭدىن يۈز ئۆرىۋاتىسىلەر (68).
سۈرە ساد 69-ئايەت
مَا كَانَ لِيَ مِنْ عِلْمٍ بِالْمَلَأِ الْأَعْلَى إِذْ يَخْتَصِمُونَ
(ئاللاھ ماڭا بىلدۈرمىگەن بولسا) مەلەئى ئەلادىكى (پەرىشتىلەرنىڭ ئىنساننىڭ يارىتىلىشى ھەققىدە ) مۇنازىرىلىشىۋاتقان ۋاقىتتىكى ( ئەھۋالىدىن ) مېنىڭ مەلۇماتىم يوق ئىدى (69).
سۈرە ساد 70-ئايەت
إِن يُوحَى إِلَيَّ إِلَّا أَنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُّبِينٌ
پەقەت مەن ئېنىق بىر ئاگاھلاندۇرغۇچى بولغانلىقىم ئۈچۈنلا، ماڭا ۋەھىي قىلىنىدۇ» (70).
سۈرە ساد 71-ئايەت
إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِّن طِينٍ
ئەينى چاغدا رەببىڭ پەرىشتىلەرگە: «مەن ھەقىقەتەن لايدىن ئادەم يارىتىمەن (71).
سۈرە ساد 72-ئايەت
فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ
ئۇنى مەن شەكىلگە كىرگۈزۈپ، روھىمدىن پۈۋلىگەن ۋاقىتتا سىلەر ئۇنىڭغا تەزىم قىلىپ يەرگە باش قويۇڭلار» دېۋىدى، پەرىشتىلەرنىڭ بىرىمۇ قالماي، ھەممىسى تازىم قىلىپ يەرگە باش قويدى (72)-(73).
سۈرە ساد 73-ئايەت
فَسَجَدَ الْمَلَائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ
ئۇنى مەن شەكىلگە كىرگۈزۈپ، روھىمدىن پۈۋلىگەن ۋاقىتتا سىلەر ئۇنىڭغا تەزىم قىلىپ يەرگە باش قويۇڭلار» دېۋىدى، پەرىشتىلەرنىڭ بىرىمۇ قالماي، ھەممىسى تازىم قىلىپ يەرگە باش قويدى (72)-(73).
سۈرە ساد 74-ئايەت
إِلَّا إِبْلِيسَ اسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ
پەقەت ئىبلىسلا (تەزىم قىلىپ يەرگە باش قويمىدى). ئۇ بويۇنتاۋلىق قىلىپ كاپىرلاردىن بولۇپ كەتتى (74).
سۈرە ساد 75-ئايەت
قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَن تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنتَ مِنَ الْعَالِينَ
(ئاللاھ) ئېيتتى: « ئى ئىبلىس! مەن ئۆز قولۇم بىلەن ياراتقان ئىنسانغا تەزىم قىلىپ يەرگە باش قويۇشتىن سېنى نېمە توستى؟ (باشقىغا تەزىم قىلمىغۇدەك) تەكەببۇرلاشتىڭمۇ ياكى ئۆزۈڭنى ئۈستۈن چاغلاۋاتامسەن؟» (75).
سۈرە ساد 76-ئايەت
قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ
ئىبلىس (رەببىگە نارازىلىق بىلدۈرۈپ): «مەن ئۇنىڭدىن ئۈستۈن، مېنى ئوتتىن ياراتتىڭ، ئۇنى لايدىن ياراتتىڭ» دېدى (76).
سۈرە ساد 77-ئايەت
قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٌ
(ئاللاھ ئۇنىڭغا): «سەن (مەلەئى ئەلا[9])دىن يوقال! سەن ھەقىقەتەن قوغلاندى بولدۇڭ، ساڭا ھەقىقەتەن ھېساب كۈنىگە قەدەر مېنىڭ لەنىتىم يېغىپ تۇرسۇن» دېدى (77)-(78).
سۈرە ساد 78-ئايەت
وَإِنَّ عَلَيْكَ لَعْنَتِي إِلَى يَوْمِ الدِّينِ
(ئاللاھ ئۇنىڭغا): «سەن (مەلەئى ئەلا[10])دىن يوقال! سەن ھەقىقەتەن قوغلاندى بولدۇڭ، ساڭا ھەقىقەتەن ھېساب كۈنىگە قەدەر مېنىڭ لەنىتىم يېغىپ تۇرسۇن» دېدى (77)-(78).
سۈرە ساد 79-ئايەت
قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ
ئىبلىس: «رەببىم! ماڭا (خالايىق) تىرىلدۈرۈلىدىغان (قىيامەت) كۈنىگىچە مۆھلەت بەرسەڭ» دېدى (79).
سۈرە ساد 80-ئايەت
قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ
ئاللاھ: «جەزمەن ساڭا مەلۇم ۋاقىتقىچە (يەنى قىيامەتكىچە) مۆھلەت بېرىلىدۇ» دېدى (80)ـ(81).
سۈرە ساد 81-ئايەت
إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ
ئاللاھ: «جەزمەن ساڭا مەلۇم ۋاقىتقىچە (يەنى قىيامەتكىچە) مۆھلەت بېرىلىدۇ» دېدى (80)ـ(81).
سۈرە ساد 82-ئايەت
قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ
ئىبلىس ئېيتتى: «سېنىڭ ئۇلۇغلۇقۇڭ بىلەن قەسەمكى، ئۇلارنىڭ ھەممىسىنى چوقۇم ئازدۇرىمەن (82).
سۈرە ساد 83-ئايەت
إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ
ئۇلارنىڭ ئىچىدىن پەقەت سېنىڭ ئىخلاسمەن بەندىلىرىڭلا بۇنىڭ سىرتىدا (يەنى ئۇلارنى ئازدۇرالمايمەن)» (83).
سۈرە ساد 84-ئايەت
قَالَ فَالْحَقُّ وَالْحَقَّ أَقُولُ
ئاللاھ ئېيتتى: «بۇ ھەقتۇر، مەن ھەقنى سۆزلەيمەن (84).
سۈرە ساد 85-ئايەت
لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكَ وَمِمَّن تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ
(ئى ئىبلىس!)سەن بىلەن ۋە ئۇلارنىڭ ئىچىدىن ساڭا ئەگەشكەنلەرنىڭ ھەممىسى بىلەن چوقۇم جەھەننەمنى توشقۇزىمەن» (85).
سۈرە ساد 86-ئايەت
قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ
(ئى مۇھەممەت!) ئېيتقىنكى، مەن ( ۋەھىي ) نى سىلەرگە يەتكۈزگەنلىكىمنىڭ بەدىلىگە سىلەردىن قىلچە ھەق تەلەپ قىلمايمەن، مەن قىيىنچىلىق ئېلىپ كەلگۈچىلەردىنمۇ ئەمەسمەن (86).
سۈرە ساد 87-ئايەت
إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ
قۇرئان جاھان ئەھلى ئۈچۈن پەقەت ۋەز ـ نەسىھەتتۇر (87).
سۈرە ساد 88-ئايەت
وَلَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِينٍ
ئۇنىڭ خەۋىرىنىڭ راستلىقىنى بىر مەزگىلدىن كېيىن چوقۇم بىلىپ قالىسىلەر» (88).
Flag Counter